PLN/CHF
Obecna sytuacja gospodarcza wyjątkowo nie sprzyja kredytobiorcom złotowym, którzy zdecydowali się na zobowiązanie o zmiennym oprocentowaniu. Trudne położenie posiadaczy kredytów hipotecznych wyraża się chociażby w znacznym wzroście zainteresowania programem pomocowym realizowanym przez Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Tylko w maju 2022 roku BGK zawarło z kredytobiorcami aż 968 umów o udzielenie wsparcia. Przez cały zeszły rok miesięczna liczba zawieranych umów w ramach FWK wynosiła od kilku do kilkunastu. Czy następne miesiące przyniosą kolejne rekordy?
Inflacja nie zwalnia, RPP decyduje o kolejnych podwyżkach stóp procentowych
Od października 2021 roku Rada Polityki Pieniężnej podnosiła stopy procentowe już 9 razy. Ostatnia podwyżka, która miała miejsce 9 czerwca, podniosła główną stopę referencyjną o 75 punktów bazowych.
Gdy ta zmiana zostanie uwzględniona w oprocentowaniu kredytów hipotecznych, które podlegają pod zależny od wysokości stóp procentowych WIBOR, miesięczna wysokość rat znów wzrośnie. Już w tej chwili kredytobiorcy płacą raty wyższe nawet o 80% względem analogicznego okresu 2021 roku.
Dla wielu jest to obciążenie finansowe, którego nie są w stanie udźwignąć – dotyczy to zwłaszcza osób, które kredyt mieszkaniowy zaciągały przy wyjątkowo niskich stopach procentowych, gdy zdolność kredytowa wielu z nich była kilkadziesiąt procent wyższa niż obecnie.
Konsumenci, którzy rok temu wykorzystali do maksimum swoją zdolność kredytową, dziś mają problem – raty rosną i wiele wskazuje na to, że sytuacja ta będzie się utrzymywać jeszcze przez wiele miesięcy, ponieważ RPP nie zwalnia i systematycznie podnosi koszt pieniądza, starając się zapanować nad pędzącą inflacją.
Rząd stara się złagodzić skutki rosnącego oprocentowania kredytu poprzez ustawowe formy wsparcia. Trwają intensywne prace nad programem pomocowym skierowanym dla kredytobiorców posiadających zmiennooprocentowane zobowiązanie hipoteczne w złotówkach.
Udostępnione zostaną 3 formy wsparcia, wśród których znajdą się:
- wakacje kredytowe – mechanizm, który uprawnia do zawieszenia spłaty rat kredytowych przez 4 wybrane miesiące bieżącego roku (program ma obowiązywać od lipca) i przez 4 kolejne miesiące w przyszłym (kredytobiorca będzie mógł wybrać po 1 miesiącu w każdym kwartale 2023 roku). Wakacje kredytowe będą dostępne dla wszystkich kredytobiorców, bez dodatkowego kryterium dochodowego
- pożyczka z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców – pomoc, z której kredytobiorcy mogli skorzystać już w ubiegłych latach, zostanie rozszerzona dzięki dodatkowym środkom, jakie zostaną przeznaczone na fundusz za sprawą podwyższeniu składek bankom. Pomoc z FWK jest jednak ograniczona do najbardziej potrzebujących – warunki i kryteria pomocowe zostaną omówione w dalszej części artykułu
- zmiana wskaźnika referencyjnego – rząd zapowiedział, że od 1 stycznia 2023 roku WIBOR zostanie zastąpiony inną, bardziej sprawiedliwą stawką, co ma, przynajmniej w teorii, przełożyć się na niższe raty kredytowe. Zdania ekspertów w zakresie wpływu zmiany wskaźnika na wysokość rat są jak na razie podzielone. To, czy nowa stawka referencyjna rzeczywiście wpłynie pozytywnie na wysokość oprocentowania, okaże się dopiero po jej wprowadzeniu.
Jak działa Fundusz Wsparcia Kredytobiorców i jak można otrzymać pomoc?
O ile wakacje kredytowe będą udzielane bez dodatkowych kryteriów do spełnienia, o tyle już pomoc z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców jest ograniczona do tych osób, które znajdują się w najtrudniejszej sytuacji.
Aby uzyskać pomoc z programu, należy spełniać minimum 1 z poniższych warunków:
- co najmniej jeden kredytobiorca posiada status osoby bezrobotnej (stracił zatrudnienie nie ze swojej winy)
- łączny koszt obsługi kredytu hipotecznego przekracza miesięcznie 50% uzyskiwanych dochodów gospodarstwa domowego
- po odjęciu kosztu obsługi kredytu hipotecznego, miesięczny dochód w gospodarstwie jednoosobowym nie przekracza w bieżącym roku 1552 zł (zaś w gospodarstwie wieloosobowym 1200 zł/os.)
Jak wygląda pomoc dla konsumentów w ramach Funduszu Wsparcia Kredytobiorców?
Jest to nieoprocentowana pożyczka udzielona na okres maksymalnie 36 miesięcy. Maksymalna wysokość miesięcznego wsparcia wynosi 2 tys. zł. Spłata pożyczki rozpoczyna się po 24 miesiącach od wypłacenia ostatniej raty wsparcia. Zwrot pożyczki realizowany jest w 144 równych ratach, przy czym po terminowym spłaceniu 100 z nich kredytobiorca może wnioskować o umorzenie reszty. Łączna wartość dofinansowania może wynieść więc 72 tys. zł, z czego aż 22 tys. zł może zostać umorzone.
Ciekawe: Co zrobić jeśli rata kredytu wzrosła i nie dajesz już rady go spłacać?
Warunki pomocy z FWK pozostają więc zbliżone do tych, na jakich funkcjonował ten program, nim rząd postanowił przeznaczyć na niego dodatkowe środki. Nowością będzie natomiast możliwość składania wniosku o pomoc w formie elektronicznej. Banki są również zobowiązane do bardziej efektywnego informowania swoich klientów o możliwości skorzystania z FWK.
Jak obniżyć miesięczną wysokość raty kredytu?
Prócz rządowego wsparcia, kredytobiorcy mają również inne możliwości na obniżenie wysokości spłacanego miesięcznie zobowiązania. Należą do nich:
- nadpłacanie kredytu – systematyczna nadpłata zobowiązania jest szczególnie opłacalna w pierwszych latach od podpisania umowy, gdyż zmniejsza wysokość długu i tym samym wpływa na niższe raty
- renegocjacja marży kredytu – trudna sytuacja gospodarcza powoduje, że banki bardziej niż kiedykolwiek są otwarte na renegocjowanie z klientami warunków umowy, w tym marży kredytu. Bankowi, podobnie jak klientowi, zależy na tym, by zobowiązanie było terminowo spłacane, dlatego gdy rata kredytu stanowi zbyt duże obciążenie dla domowego budżetu, warto złożyć wniosek w tej instytucji o obniżenie marży
- prolongata kredytu – kredytobiorca mający problem ze spłacaniem swoich rat w dobie wysokiego oprocentowania może wnioskować o wydłużenie okresu spłaty, co przełoży się na niższą miesięczną kwotę do zapłacenia. Wadą tego rozwiązania jest to, że łączna kwota do spłaty bankowi będzie wyższa niż w przypadku kredytu o mniejszej ilości rat – z uwagi na większe odsetki. Warto brać to pod uwagę, decydując się na prolongatę.
