Sytuacja kredytobiorców frankowych jeszcze nigdy nie była tak trudna jak teraz. Frank szwajcarski osiąga rekordową wartość i istnieje realne ryzyko, że jego kurs nadal będzie rósł. W dodatku dwucyfrowa inflacja w Polsce skutecznie odbiera siłę nabywczą krajowej walucie, przez co w portfelach kredytobiorców zostaje coraz mniej środków na bieżącego regulowanie zobowiązań wobec banku. W tej sytuacji kredytobiorcy próbują ratować swoje domowe budżety poprzez decyzję o pozwaniu banku i dążenie do unieważnienia niekorzystnej umowy kredytowej. Co warto wiedzieć o sporze sądowym z bankiem przed złożeniem pozwu? Poniżej prezentujemy odpowiedzi na najważniejsze pytania związane z kredytami frankowymi i publikujemy przykłady korzystnych dla frankowiczów orzeczeń.
Spis treści:
Jakie szanse ma frankowicz na wygranie sprawy z bankiem?
Za sprawą zmian orzeczniczych, które nastąpiły w ciągu ostatnich 3 lat, kredytobiorca frankowy będący konsumentem i występujący przeciwko bankowi z powództwa indywidualnego ma ok. 98% szans na wygraną. Sądy okręgowe w Polsce wydają korzystne dla frankowiczów wyroki w aż 97% przypadków. Statystyka w sądach apelacyjnych jest jeszcze bardziej pomyślna dla kredytobiorców – te instytucje przyznają rację konsumentom w aż 98,5% spraw frankowych.
Jak zainicjować spór sądowy z bankiem o kredyt we frankach?
Kredytobiorca frankowy, który chce pozwać swój bank za kredyt w CHF, powinien zacząć od przekazania swoich dokumentów kredytowych do analizy profesjonalnej kancelarii (z wieloletnim doświadczeniem w sprawach o unieważnienie umów frankowych).
Prawnik specjalizujący się w temacie franków przeanalizuje zarówno samą umowę, jak i wszelkie aneksy do niej, zidentyfikuje występujące w niej klauzule niedozwolone, a także określi, czy umowa jest sprzeczna z ustawą Prawo Bankowe. Ustali też status frankowicza w relacji z kredytodawcą.
Następnym krokiem jest wystąpienie do banku o historię spłaty kredytu, która potrzebna jest do określenia wartości roszczenia. Kolejny etap to najczęściej złożenie reklamacji do banku, w tym wysłanie przedsądowego wezwania do zapłaty nienależnie pobranych rat.
Bank z pewnością ustosunkuje się do takiej reklamacji negatywnie – wówczas przyjdzie czas na złożenie pozwu w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania powoda lub właściwym dla siedziby banku.
Czy warto podpisywać ugodę z bankiem i zamienić kredyt w CHF na PLN?
Od kiedy banki zaczęły masowo przegrywać z frankowiczami w sądach, proponują im ugody, których celem jest zapobieżenie kolejnym pozwom. Co zawiera typowa ugoda frankowa? Jest ona w istocie konwersją kredytu frankowego na złotowy i zmianą oprocentowania z SARON na WIBOR.
Gdyby stopy procentowe w Polsce były niskie, rozwiązanie być może byłoby warte rozważenia. Biorąc pod uwagę, że aktualna stopa referencyjna wynosi 6,75 proc. a WIBOR 3M wynosi już 7,14 proc., ugoda z bankiem to dla frankowicza ryzyko kolejnego wzrostu miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych. W większości przypadków prawnicy frankowi nie zalecają frankowiczom podpisywania takich ugód.
Dlaczego umowy frankowe są uznawane za nieważne?
Sądy uznają umowy frankowe za nieważne, ponieważ zawierają one niedozwolone klauzule przeliczeniowe, które pozwalają bankowi na niemal dowolne kształtowanie zobowiązania konsumenta – w tym jego rat kapitałowo-odsetkowych, jak i salda zadłużenia.
W wielu przypadkach umowy frankowe nie zawierały nawet kwoty kapitału, jaka miała być kredytobiorcy wypłacona w złotówkach – przez to takie umowy uznawane są również za sprzeczne z ustawą prawo bankowe.
Polska jako członek Unii Europejskiej musi się dostosować do prawa wspólnoty. Konsumentowi z Polski, który zawarł umowę kredytu waloryzowanego kursem franka, przysługują więc te same prawa, co obywatelom innych krajów będących członkami wspólnoty.
Na temat kredytów frankowych już wielokrotnie wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a ostatnia jego decyzja dotycząca franków zapadła 8 września 2022 roku – jest w całości korzystna dla kredytobiorców, którzy zyskują dodatkowy argument w walce z bankami.
Co się dzieje z kredytem w CHF, gdy umowa zostaje uznana za nieważną?
Gdy sąd uzna umowę za nieważną, a wyrok się uprawomocni, traktowana jest ona tak, jak gdyby nigdy nie została zawarta. Rozliczenie opiera się o następujące zasady:
- bank oddaje kredytobiorcy pełną kwotę spełnionych przez niego świadczeń wynikających z umowy kredytowej – w tym rat wraz z odsetkami i wszelkich opłat dodatkowych
- zwrot środków następuje w walucie, w której świadczenie było spełniane, gdy więc frankowicz spłacał swój kredyt we frankach, z powrotem również otrzyma franki
- kredytobiorca musi rozliczyć się z bankiem jedynie z kwoty pożyczonego kapitału
- po unieważnieniu umowy konsument odzyskuje swoją zdolność kredytową, może też złożyć wniosek o wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej nieruchomości.
Jakie wyroki zapadają w sprawach frankowych?
Jak zostało wspomniane już wcześniej, frankowicze wygrywają zdecydowaną większość spraw zakładanych bankom. Oto przykładowe wyroki, jakie zapadły w ostatnich miesiącach w polskich sądach.
Prawomocnie unieważniona umowa frankowa z Raiffeisen Bank
Sprawa o sygnaturze I ACa 12/22 dotyczyła umowy kredytu waloryzowanego kursem franka zawartej z Polbankiem, którego następcą prawnym jest Raiffeisen Bank. Pozew został złożony w marcu 2021 roku, natomiast wyrok, który jest już prawomocny, zapadł 28 lipca 2022 roku.
Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie umowa została uznana za nieważną, a od Raiffeisen Banku na rzecz powódki zasądzono zwrot kosztów postępowania sądowego. Bank próbował podważyć status konsumenta przysługujący powódce – jak się okazuje, bezskutecznie, albowiem Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że powódka w momencie zawierania umowy kredytowej jak najbardziej występowała jako konsument. Do pełnego unieważnienia umowy udało się doprowadzić w zaledwie 17 miesięcy.
Pełnomocnikami powódki w tej sprawie byli: adw. Jacek Sosnowski i adw. Dominika Peżyńska – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni
Prawomocna wygrana frankowiczów z Millenium Bankiem
Sprawa o sygnaturze I ACa 48/22 dotyczyła umowy kredytu waloryzowanego kursem franka zawartej z Millenium Bankiem. Sąd Apelacyjny w Warszawie (podobnie jak Sąd Okręgowy, który rozpatrzył tę sprawę w I instancji) orzekł o nieważności umowy, zasądził też od Millenium Banku na rzecz powodów zwrot kosztów postępowania sądowego.
Wyrok zapadł 9 sierpnia 2022 roku i jest już prawomocny. Umowę unieważniono, ponieważ zawierała niedozwolone klauzule przeliczeniowe, za pomocą których bank mógł wpływać na wysokość zobowiązania kredytobiorcy. Od momentu zainicjowania sporu sądowego do otrzymania wyroku sądu II instancji minęły ponad 2 lata.
Pełnomocnikami powodów w tej sprawie byli: adw. Jacek Sosnowski i r.pr. Małgorzata Wilczek – Kancelaria Adwokacka Adwokat Jacek Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni
