Rozprawa na forum Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dotycząca skarg na decyzję o przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku zbliża się wielkimi krokami i odbędzie się już dziś 21.03.2024r. Trybunał właśnie poinformował, że godzina została zmieniona i rozprawa rozpocznie się o godzinie 15.00. To niezwykle ważny moment dla setek tysięcy kredytobiorców, zwłaszcza tych posiadających kredyty we frankach szwajcarskich, tzw. Frankowiczów, którzy mogą liczyć na korzystne dla siebie rozstrzygnięcia. Czy jednak wyrok TSUE rzeczywiście może przynieść zmiany dla Getin Noble Banku i czy otworzy Frankowiczom drogę do dochodzenia odszkodowań od Skarbu Państwa? Przekonajmy się.
Historia konfliktu sięga roku 2022, gdy Bankowy Fundusz Gwarancyjny ogłosił przymusową restrukturyzację Getin Noble Banku, co de facto przekreśliło szanse Frankowiczów na odzyskanie środków. Wydzielono „zdrową” część banku, tworząc Velobank, a toksyczne kredyty, w tym te denominowane w CHF, pozostały w banku znajdującym się w stanie upadłości. Sytuacja ta spowodowała ogromne obawy wśród Frankowiczów, którzy masowo złożyli skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.
TSUE ma zająć się sprawą i rozwiać wątpliwości, czy decyzja o restrukturyzacji była zgodna z prawem, zwłaszcza w kontekście potencjalnego konfliktu interesów wynikającego z pełnionych przez BFG funkcji. Co więcej, Frankowicze liczą na rozstrzygnięcie, które otworzy im drogę do domagania się odszkodowań od Skarbu Państwa, co może wywołać istotne konsekwencje nie tylko dla nich, ale i dla całego sektora bankowego.
Jak widać, sprawa ta ma olbrzymie znaczenie nie tylko dla poszkodowanych kredytobiorców, ale również może mieć wpływ na przyszłe restrukturyzacje banków w Polsce i zasady ich przeprowadzania. Czy jednak wyrok TSUE będzie rzeczywiście korzystny dla Frankowiczów? Tego dowiemy się w najbliższych dniach.
Wyrok TSUE w sprawie C-118/23 a przyszłość Getin Noble Banku
Istota postępowania przed TSUE
Postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-118/23 zainicjowane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie dotyczy decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku. Zostało ono inicjowane w obliczu licznych skarg, głównie od tzw. frankowiczów, których kredyty hipoteczne były denominowane lub indeksowane do waluty obcej (CHF). Kredytobiorcy ci, stosunkowo niezadowoleni z warunków restrukturyzacji, pozbawieni zostali realnej możliwości dochodzenia swoich roszczeń z powodu klauzul abuzywnych zawartych w umowach kredytowych.
Zasadnicze pytania prejudycjalne
W ramach toczącej się przed TSUE sprawy, sąd w Warszawie zgłosił pytania prejudycjalne dotyczące zgodności działań BFG z prawem unijnym, w szczególności z dyrektywą BRRD dotyczącą restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków. Skupiono się na możliwym konflikcie interesów wynikającym z pełnienia przez Fundusz kilku funkcji naraz: organu restrukturyzacji, gwaranta depozytów i kuratora banku.
Potencjalny wpływ wyroku na restrukturyzacji banku
Wyrok TSUE może mieć znaczący wpływ na przyszłość restrukturyzacji Getin Noble Banku jak i innych banków. Określi on, czy przymusowa restrukturyzacja, jakiej poddano bank, została przeprowadzona zgodnie z prawem UE. W przypadku pozytywnej odpowiedzi dla skarżących, może otworzyć drogę do domagania się odszkodowań od Skarbu Państwa. Ponadto, wyrok może wpłynąć na kształtowanie przyszłych procedur restrukturyzacyjnych w Polsce.
Skutki wyroku TSUE dla frankowiczów z Getin Noble Banku
W przypadku, gdy TSUE uzna, że restrukturyzacja Getin Noble Banku była niezgodna z prawem, może to znacznie zwiększyć szanse frankowiczów na odszkodowania. Wysokość potencjalnych sum jest obecnie przedmiotem spekulacji, ale uwzględniając liczbę kredytobiorców i sumę ich zobowiązań, może to być kwota znacząca, potencjalnie licząca się w milionach złotych.
Kluczową kwestią jest także, czy skargi kredytobiorców powinny być rozpoznawane indywidualnie czy zbiorowo. Wybór tej metody ma wpływ na szybkość i efektywność procesów sądowych, co bezpośrednio przekłada się na czas oczekiwania na ewentualne odszkodowania.
Wyrok TSUE może również wpłynąć na postępowanie upadłościowe banku, w którym to frankowicze są jednymi z wierzycieli. Jeśli proces restrukturyzacji zostanie uznany za nielegalny, może to znacząco zmienić sytuację prawno-finansową banku, co z kolei ma wpływ na to, jakie środki będą dostępne do podziału pomiędzy wierzycieli, w tym kredytobiorców frankowych.
Wyrok TSUE będzie miał więc daleko idące konsekwencje zarówno dla przyszłości Getin Noble Banku, jak i dla sytuacji kredytobiorców frankowych. Może on zdefiniować nowe ramy prawne dla przyszłych restrukturyzacji banków w Polsce i wpłynąć na rozstrzygnięcia wielu indywidualnych spraw sądowych dotyczących kredytów we frankach szwajcarskich.
Rola Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) pod lupą TSUE
Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) odgrywa kluczową rolę w systemie finansowym, gwarantując stabilność i bezpieczeństwo depozytów, a także zarządzając procesami restrukturyzacji banków. Jednak jego potrójna rola – jako organ ds. restrukturyzacji, uporządkowanej likwidacji i gwarant depozytów – spotkała się z kontrowersjami i pytaniem o możliwy konflikt interesów. Szczególnie wątpliwości budzi oddziaływanie decyzji BFG na losy Frankowiczów i Getin Noble Banku, gdzie podejmując decyzję o przymusowej restrukturyzacji, BFG wydawał się działać w obszarze zbiegu różnych, trudnych do pogodzenia celów.
Decyzja TSUE ws. legalności działań BFG w kontekście przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku może mieć znaczący wpływ na przyszłość i interpretację przepisów dotyczących restrukturyzacji banków w Polsce. Wyrok ten przyniesie również odpowiedź na pytanie, jak mocno instytucja tak ważna jak BFG może ingerować w struktury banku, będąc równocześnie jego nadzorcą. Istotnym aspektem jest też kwestia, czy działając pod presją różnorodnych obowiązków, BFG jest w stanie zachować niezbędną obiektywność i niezależność, nie szkodząc przy tym interesom żadnej ze stron.
Długofalowe implikacje wyroku TSUE dla sektora bankowego
Wydanie wyroku przez TSUE może wymusić istotne zmiany w podejściu do restrukturyzacji banków w Polsce. Może to oznaczać potrzebę przedefiniowania zasad i procedur, według których BFG będzie mógł interweniować w przypadku banków zagrożonych kryzysem. Wprowadzenie bardziej przejrzystych i mniej kontrowersyjnych mechanizmów podejmowania decyzji, które będą skutecznie chronić interesy wszystkich stron, stanie się kluczowym wyzwaniem.
W świetle ogromnej liczby skarg i postępowań, jakie wynikły w kontekście restrukturyzacji Getin Noble Banku, jednym z potencjalnych rozwiązań może być dalsza cyfryzacja postępowań sądowo-administracyjnych. Ułatwi to zarządzanie sprawami o dużym stopniu skomplikowania i przyczyni się do przyspieszenia procesów sądowych, co jest istotne zarówno dla stabilności finansowej, jak i ochrony praw kredytobiorców.
W zależności od treści wyroku TSUE, możemy się spodziewać kilku scenariuszy rozwoju wydarzeń. Jednym z nich może być intensyfikacja działań na rzecz rozdzielenia funkcji pełnionych przez BFG, aby zapobiec podobnym konfliktom interesów w przyszłości. Inny scenariusz może zakładać stworzenie dodatkowych mechanizmów ochrony kredytobiorców na wypadek przymusowej restrukturyzacji banku. Ważne będzie także wypracowanie skutecznych strategii naprawczych, które umożliwią szybką reakcję na problemy finansowe banków, minimalizując przy tym ryzyko dla ich klientów.
Konkluzja
Decyzja TSUE dotycząca restrukturyzacji Getin Noble Banku będzie miała dalekosiężne konsekwencje nie tylko dla banku i jego klientów, ale także dla całego sektora bankowego w Polsce. Pierwszą i najbardziej oczywistą konsekwencją może być otwarcie drogi dla Frankowiczów do dochodzenia odszkodowań od Skarbu Państwa. Choć sam wyrok TSUE nie spowoduje automatycznego cofnięcia decyzji o restrukturyzacji, jego skutki mogą odczuć zarówno poszkodowani kredytobiorcy, jak i sam system bankowy.
Równie ważne będzie to, jak zostanie rozstrzygnięta kwestia rozpoznawania skarg – czy będą one rozpatrywane indywidualnie, czy zbiorowo. To z kolei wpłynie na czas trwania i efektywność postępowania przed WSA w Warszawie. Należy również pamiętać, że wyrok TSUE może rzucić nowe światło na sposób, w jaki w Polsce przeprowadzane są procedury restrukturyzacyjne.
Ostatecznie, wyrok może okazać się punktem zwrotnym, wymuszając zmiany w prawie oraz praktykach bankowych. Może to również przyczynić się do zwiększenia transparentności i sprawiedliwości w procesie restrukturyzacji banków w przyszłości, zmniejszając ryzyko podobnych problemów.
To, co dzieje się wokół Getin Noble Banku i decyzji TSUE, jest ważnym sygnałem dla wszystkich stron zaangażowanych w polski system finansowy. Bez względu na ostateczne rozstrzygnięcia, nadchodzące miesiące będą kluczowe dla zrozumienia, jaki kierunek obierze polski rynek finansowy i jaka będzie jego odporność na przyszłe wyzwania.
