PLN/CHF
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przygotował projekt ustawy, która ma obowiązywać już od marca następnego roku. Nowe prawo ma ułatwiać oraz przyspieszać postępowania sądowe. Z projektu ustawy wynika, że organizacje konsumenckie będą mogły przedstawiać żądania wobec przedsiębiorców stosujących nieuczciwe techniki i naruszających interesy konsumentów. Żądania te mogą dotyczyć między innymi unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń bądź zwrotu pobranych opłat.
Nowe prawo o pozwach grupowych pozwoli organizacjom konsumenckim, a w tym również kredytobiorcom, wytaczać pozwy grupowe przeciwko przedsiębiorcom naruszającym interesy konsumentów. Z projektu ustawy przygotowanego przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wynika, że organizacje konsumenckie będą mogły żądać unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń lub zwrotu pobranych opłat. Na ten moment obowiązuje obecne prawo, ponieważ projekt ustawy nie wszedł jeszcze w życie. Nowe prawo wejdzie w życie już w marcu następnego roku.
Obecnie prawo pozwala na wytoczenie pozwu przez grupę konsumentów liczącą co najmniej dziesięć osób. Utrudnia to bardzo często konsumentom, a w tym między innymi kredytobiorcom, dochodzenie swoich praw i roszczeń oraz walkę z przedsiębiorcami, którzy stosują wobec nich nieuczciwe praktyki. Ponad dwa lata temu przez Unię Europejską została przyjęta dyrektywa w sprawie powództw przedstawicielskich, które są wytaczane w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów. Na dzień dzisiejszy Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów upublicznił projekt polskich przepisów, który ma na celu wdrożyć ustawę. Głównym celem tej zmiany ma być polepszenie sytuacji konsumentów. Co dokładnie się zmieni?
Konsumenci pokrzywdzeni przez nieuczciwie praktyki przedsiębiorcy już w przyszłym roku będą mogli dochodzić swoich roszczeń ( a w tym również nakazu naprawczego) przed sądem za pośrednictwem podmiotu upoważnionego. Z projektu nowelizacji ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym wynikają następujące zmiany: pokrzywdzeni konsumenci będą mogli domagać się zastosowania środków naprawczych zobowiązujących przedsiębiorcę do zapewnienia konsumentom między innymi obniżenia ceny, zwrotu zapłaty, rozwiązania umowy, odszkodowania naprawy. Ponadto konsument będzie mógł zażądać zaprzestania krzywdzących praktyk.
Jakie organizacje mogą wytoczyć pozew grupowy?
- organizacje wpisane na listę podmiotów upoważnionych prowadzoną przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
- organizacje, które przez dwanaście miesięcy przed skierowaniem sprawy do sądu prowadziły działalność na rzecz ochrony interesów konsumentów
- organizacje, których status zawiera wpis, że ich działalność zapewnia ochronę interesów konsumentów oraz nie jest nastawiona na osiąganie zysków
- organizacje, które nie zostały uznane za niewypłacalne oraz nie są objęte postępowaniem upadłościowym
- organizacje nie podlegające wpływom osób innych niż konsumenci, w tym w szczególności przedsiębiorców oraz są niezależne
- organizacje informujące między innymi o ogólnych źródłach swojego finansowania, strukturze zarządczej i organizacyjnej oraz członkostwa zrozumiałym i prostym językiem
O co mogą walczyć organizacje konsumentów?
Organizacje konsumentów będą mogły dochodzić roszczeń za stosowaniem praktyk, które naruszają interesy grupy konsumentów, a także dochodzić zaniechania stosowania praktyk, które naruszają interesy grupy konsumentów.
Żądanie pozwu w sprawach o zaniechanie stosowania praktyk, które naruszają interesy grupy konsumentów może dotyczyć między innymi:
- zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej na cel związany z ochroną konsumentów
- uznania praktyki za naruszającą interesy grupy konsumentów i stwierdzenia jej zaprzestania bądź jej całkowitego zaniechania
- złożenia wielokrotnego bądź jednokrotnego oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie oraz poinformowania konsumentów o stosowaniu przez przedsiębiorcę praktyk naruszających interesy grupy konsumentów
W ramach roszczeń związanych ze stosowaniem działań naruszających interesy grupy konsumentów, żądanie pozwu może w szczególności dotyczyć:
- obniżenia ceny produktu bądź usługi
- naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych
- zwrotu pobranych opłat
- naprawy zakupionych dóbr
- wymiany zakupionych dóbr
- unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń
- zwrotu wszelkich kosztów związanych z nabyciem dobra, rzeczy, usługi takich jak: energii, papierów wartościowych i innych praw majątkowych, robót budowlanych, a także usług
W uzasadnieniu projektu możemy przeczytać, że mocniejsze mechanizmy grupowego dochodzenia oraz wyższy poziom ochrony konsumentów mają zachęcić przedsiębiorców do przestrzegania prawa konsumenckiego ustanowionego przez Unię Europejską. Według słów Urzędu Ochrony Konsumentów i Konkurencji, przedsiębiorcy skorzystają na wyrównaniu warunków działania oraz wzrostu uczciwej konkurencji. Wynika to z tego, że uczciwa konkurencja oraz większe zaufanie konsumentów do rynku mają znacząco przyczynić się do wzrostu konkurencyjności całego rynku wewnętrznego.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów postanowił wprowadzić zmiany w ustawie ze względu na niezadowolonych konsumentów, dla których interweniowanie w sprawach dotyczących nieuczciwych praktyk stosowanych przez przedsiębiorców było mocno utrudnione. Wcześniejsza ustawa nie pozwalała na wygodny oraz zrozumiały dla każdego konsumenta sposób, dzięki któremu mógłby on dochodzić swoich praw.
Dzięki nowelizacji konsumenci będą mogli dochodzić swoich roszczeń za pośrednictwem upoważnionego podmiotu, którym są organizacje. Ze względu na panującą w kraju sytuację, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zwrócił szczególną uwagę na kredytobiorców, którzy mogą obecnie czuć się pokrzywdzeni i wyrażać chęć dochodzenia swoich praw przed sądem.
Nowelizacja ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym ma obowiązywać od 25 marca 2023 roku.
