Kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich były kiedyś bardzo popularne, jednak dziś wielu kredytobiorców zmagają się z ich ciężarem. Wiele osób szuka sposobów na wyjście z tej pułapki, a jednym z nich jest przewalutowanie kredytu na walutę polską czyli popularnie mówiąc konwersja kredytu. Przewalutowanie kredytu hipotecznego to proces przeliczenia salda zadłużenia z franków na złotówki. Choć banki zachęcają do konwersji, warto dokładnie zrozumieć, jakie są tego konsekwencje i komu naprawdę się to opłaca. W tym artykule przyjrzymy się temu zagadnieniu, analizując różne aspekty przewalutowania kredytu hipotecznego.
Przewalutowanie kredytu hipotecznego: Co to oznacza?
Przewalutowanie kredytu hipotecznego polega na przeliczeniu salda zadłużenia z jednej waluty na inną. W przypadku kredytów hipotecznych we frankach szwajcarskich, przewalutowanie oznacza przeliczenie salda zadłużenia z franków na złotówki. Proces ten może być realizowany na podstawie aktualnego kursu sprzedaży franka, obowiązującego w banku. Przewalutowanie kredytu może być dokonane również na podstawie wyroku sądowego, w przypadku unieważnienia umowy kredytowej.
Głównym celem przewalutowania kredytu hipotecznego jest uwolnienie się od ryzyka walutowego, związanego z wahaniem kursu franka szwajcarskiego. Dla wielu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyty we frankach, stałe oprocentowanie kredytu w walucie polskiej jest bardziej atrakcyjne i daje większą pewność co do wysokości rat kredytowych.
Koszty przewalutowania kredytu hipotecznego
Przewalutowanie kredytu hipotecznego wiąże się z pewnymi kosztami, które kredytobiorca będzie musiał ponieść. Warto zdawać sobie sprawę, że koszty te mogą być zróżnicowane i zależą od warunków określonych przez bank.
Do kosztów przewalutowania kredytu hipotecznego mogą należeć między innymi:
- Koszt operatu szacunkowego nieruchomości.
- Prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu w dotychczasowym banku.
- Prowizja za udzielenie kredytu refinansowego.
- Koszt ubezpieczenia kredytu hipotecznego.
- Opłata za zmianę hipoteki w księdze wieczystej.
- Koszt zaświadczenia o spłacie kredytu.
W celu określenia opłacalności przewalutowania kredytu hipotecznego, kredytobiorca powinien dokładnie oszacować wszystkie koszty związane z tym procesem. Warto porównać całkowitą kwotę, jaką zapłaci się bankowi przy spłacie dotychczasowego kredytu, z tą, którą zapłaci się przy przeniesieniu i spłacie nowego kredytu. Należy również wziąć pod uwagę zmianę oprocentowania i ewentualne podwyżki stóp procentowych.
Przewalutowanie kredytu hipotecznego a ryzyko straty pieniędzy
Przewalutowanie kredytu hipotecznego może być rozważane jako sposób na uniknięcie ryzyka walutowego, związanego z wahaniem kursu franka szwajcarskiego. Jednak warto zdawać sobie sprawę, że przewalutowanie nie gwarantuje całkowitego uniknięcia straty pieniędzy.
Przede wszystkim, przewalutowanie na podstawie aktualnego kursu franka obowiązującego w banku może być ryzykowne. W momencie podpisywania umowy kredytowej, kurs franka był niższy niż obecnie. W przypadku przewalutowania, saldo zadłużenia może być wyższe od użyczonej przez bank kwoty.
Dodatkowo, przewalutowanie kredytu hipotecznego może wiązać się z zastosowaniem nowego wskaźnika oprocentowania, takiego jak WIBOR. To może znacznie wpłynąć na wysokość odsetek, jakie kredytobiorca będzie musiał zapłacić. Warto również pamiętać, że podwyżki stóp procentowych mogą skutkować spłatą wyższych rat.
W związku z tym, specjaliści zgodnie twierdzą, że przewalutowanie kredytu hipotecznego może być sposobem na uniknięcie uciążliwego kredytu we frankach, ale nie zmniejsza ryzyka straty pieniędzy. W przypadku umów zawierających klauzule abuzywne, unieważnienie umowy przez sąd może być korzystniejsze dla kredytobiorcy.
Przewalutowanie kredytu hipotecznego a ugody bankowe
Banki często starają się zawierać ugody z kredytobiorcami, które polegają na przewalutowaniu kredytów we frankach na złotówki. Wiele banków ma programy ugód, które mają na celu zakończenie sporów sądowych i uniknięcie negatywnego rozstrzygnięcia dla banku.
Przykładem takiego programu jest oferta banku PKO BP, który zawarł już ponad 34 tysiące ugód z kredytobiorcami. W ramach tych ugód, bank oferuje przewalutowanie kredytu we frankach na kredyt w złotówkach, z zachowaniem warunków takich, jakie kredytobiorca by uzyskał, gdyby od razu zaciągnął kredyt w złotówkach.
Banki starają się zawierać ugody z klientami częściowo z powodu kosztów, jakie musiałyby ponieść w przypadku przegrania sprawy sądowej. Dodatkowo, podpisanie ugody z bankiem jest zazwyczaj szybsze i mniej skomplikowane niż proces sądowy.
Podpisanie ugody w sprawie frankowych kredytów było kiedyś atrakcyjną opcją dla kredytobiorców, ale dziś to banki starają się przekonać swoich klientów do polubownego rozwiązania sporu. Niemniej jednak, większość propozycji ugód przygotowanych przez banki jest skrajnie niekorzystna dla kredytobiorców. Mimo to, niektórzy kredytobiorcy chcą teraz wycofać się z podpisanych wcześniej porozumień. Banki muszą zmienić swoje podejście do ugód po orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości UE.
Propozycje ugód
Najczęściej propozycje ugód zawierają przewalutowanie kredytu frankowego na złotówki na warunkach, które obowiązywały w momencie zaciągania kredytu. Istnieją również ugody, które zakładają pomniejszenie pozostałego do spłaty długu na skutek przeliczenia franków szwajcarskich na złotówki. W takim przypadku umowa kredytowa jest nadal wykonywana jako kredyt złotówkowy, ale kwota już spłaconego kredytu jest pomijana, a nadpłata zostaje w banku. Niestety, takie ugody zwykle nie są korzystne dla kredytobiorców, ponieważ pozostaje kwestia nierozliczonej nadpłaty oraz wysokie oprocentowanie kredytu złotówkowego. Porównując to do zysku z wygranego procesu sądowego, zysk z ugody jest minimalny.
Chociaż większość propozycji ugód jest niekorzystna dla kredytobiorców, istnieją wyjątki. Niewielka grupa kredytobiorców może negocjować lepsze warunki ugody, zwłaszcza ci, którzy mają niewielki kredyt. Banki są bardziej skłonne poprawić ofertę, aby szybko zakończyć sprawę. Należy jednak podkreślić, że ugody są nadal kierowane tylko do osób, które nadal spłacają swój kredyt. Jeśli kredyt został już spłacony, pozostaje tylko proces sądowy.
Bank PEKAO i program „Bezpieczna ugoda 2%”
Bank PEKAO wprowadził program „Bezpieczna ugoda 2%”, który ma na celu skierowanie do posiadaczy kredytów denominowanych we frankach szwajcarskich. Program ten przewiduje, że w przypadku zawarcia ugody, nowe saldo zadłużenia zostanie wyrażone w złotówkach i obliczone jako kwota kredytu wypłacona przez bank, powiększona o odsetki naliczone według stałej stopy procentowej 2% w skali roku. Bank nie będzie naliczał żadnych dodatkowych opłat przez pierwsze 60 miesięcy. Po tym okresie oprocentowanie zostanie ustalone zgodnie z aktualną ofertą banku.
Propozycja PEKAO wydaje się być atrakcyjna dla Frankowiczów, ale oceny mogą być dokonane dopiero po zawarciu i realizacji ugód. Niemniej jednak, niektórzy kredytobiorcy mogą czuć się oszukani, zwłaszcza w porównaniu z propozycjami Komisji Nadzoru Finansowego.
Wycofywanie się z ugód i konwersji kredytu
Część kredytobiorców, którzy zaakceptowali warunki ugody, ale jeszcze jej nie podpisali, teraz chce się wycofać z porozumienia. Wzmożona linia orzecznicza Trybunału Sprawiedliwości UE oraz polskich sądów sprawia, że coraz więcej Frankowiczów wybiera drogę sądową. Ugody wydają się opcją tylko dla naiwnych, a większość kredytobiorców zdecydowanie preferuje proces sądowy.
Przewaga procesu sądowego nad konwersja kredytu we frankach
Banki starają się zniechęcić Frankowiczów do drogi sądowej, twierdząc, że proces jest trudny i długotrwały. Jednak rzeczywistość nie wygląda tak, jak banki to przedstawiają. Istnieje jednak wiele przykładów, gdzie proces sądowy był szybki i skuteczny oraz przyniósł duże korzyści dla kredytobiorców
Jako przykład można przytoczyć wyrok który zapadł w dniu 12 września 2023 r. i wydany przez Sąd Apelacyjny we Katowicach w sprawie przeciwko Powszechnej Kasie Oszczędności Bankowi Polskiemu Spółce Akcyjnej z siedzibą w Warszawie. Wyrok ten stanowi orzeczenie dotyczące umowy kredytu hipotecznego MIX. Sprawa ta miała swoje korzenie w wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 30 lipca 2021 r., który uznał umowę za nieważną. Sąd Apelacyjny utrzymał tę decyzję w mocy, oddalając apelację banku.
Przebieg sprawy
Sprawa rozpoczęła się 27 sierpnia 2020 r., kiedy to pozew został zarejestrowany w Sądzie. Kolejne rozprawy odbyły się w dniach 21 kwietnia 2021 r., 28 maja 2021 r., 9 lipca 2021 r., a ostateczny wyrok został wydany 30 lipca 2021 r. Bank złożył apelację, która została zarejestrowana przez Sąd Apelacyjny 10 listopada 2021 r. Kancelaria reprezentująca klientów złożyła odpowiedź na apelację banku. Po rozprawie, która odbyła się 12 września 2023 r., Sąd Apelacyjny oddalił apelację banku. Sprawa została zakończona, a korzyść finansowa dla klientów Kancelarii Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni wyniosła 366 573 zł.
Nieważność umowy kredytowej
W wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie zostało ustalone, że umowa kredytu hipotecznego MIX zawarta pomiędzy klientami a bankiem jest nieważna. Sąd uznał, że postanowienia umowy, dotyczące denominowania kredytu do waluty obcej, są abuzywne. Istotnym elementem sprawy było to, że mimo określenia kwoty kredytu w walucie obcej, zarówno wypłata jak i spłata kredytu miała następować w walucie krajowej. Klienci nie otrzymali żadnego świadczenia w walucie obcej i nie mieli możliwości otrzymania go. Sąd podzielił argumentację Sądu Okręgowego, że umowa nie może być uważana za kredyt walutowy, ponieważ brakowało podstaw do przyjęcia takiej kwalifikacji.
Zarzut zatrzymania kwoty dochodzonej przez klientów
Podczas postępowania apelacyjnego, bank podniósł zarzut zatrzymania kwoty dochodzonej przez klientów. Bank twierdził, że ma prawo zatrzymać tę kwotę zgodnie z zasadą prawa zatrzymania. Jednak Sąd Apelacyjny odrzucił ten zarzut, argumentując, że nie ma podstaw do zatrzymania kwoty dochodzonej przez klientów. Sąd wskazał, że kwota, którą klienci przekazali bankowi w ramach nieważnej umowy, jest znacznie wyższa niż kapitał, który bank przekazał klientom w formie kredytu. Ponadto, Sąd zwrócił uwagę na zasadę efektywnej ochrony konsumentów, która nie wymaga od konsumenta ponownego zgromadzenia całej kwoty kapitału, którą już spłacił, aby dochodzić zwrotu nienależnych świadczeń od banku. Na podstawie tych argumentów, zarzut zatrzymania został odrzucony.
Precedensowe znaczenie wyroku
Warto podkreślić, że wyrok Sądu Apelacyjnego we Katowicach ma duże znaczenie precedensowe w skali kraju. Jest to jedno z nielicznych prawomocnych orzeczeń dotyczących umowy kredytu hipotecznego MIX. Decyzja sądu potwierdza nieważność umów tego rodzaju, które zawierają abuzywne postanowienia dotyczące denominowania kredytu do waluty obcej. Wyrok ten stanowi ważny krok w ochronie konsumentów przed nieuczciwymi praktykami banków i wpływa na kształtowanie się standardów w tym obszarze.
Ten przykład pokazuje, że chociaż ugoda i konersja kredytu we frankach po ugodzie może być zawarta szybciej, to jest to jej jedyną przewagą nad procesem sądowym. Wielu kredytobiorców przekonało się, że pośpiech nie jest dobrym doradcą. Wiele osób, które przekształciły swoje kredyty na złotowe, teraz płaci wyższe raty i nie może dochodzić swoich praw związanych z nieuczciwą umową frankową.
Podsumowanie
Przewalutowanie kredytu hipotecznego może być korzystnym rozwiązaniem dla osób, które zaciągnęły kredyt we frankach szwajcarskich na niekorzystnych warunkach i chcą uniknąć ryzyka walutowego. Jednak warto dokładnie oszacować koszty związane z przewalutowaniem oraz zwrócić uwagę na zastosowanie nowego wskaźnika oprocentowania.
Przed podjęciem decyzji o przewalutowaniu kredytu hipotecznego, zaleca się skonsultowanie tej kwestii z ekspertem finansowym. Warto również rozważyć inne możliwości, takie jak unieważnienie umowy przez sąd, szczególnie w przypadku umów zawierających klauzule abuzywne.
Przewalutowanie kredytu hipotecznego może być skomplikowanym procesem, który wymaga dokładnej analizy i porównania różnych czynników. Dlatego ważne jest, aby być dobrze poinformowanym i świadomym wszystkich aspektów związanych z tym zagadnieniem.
