Ryzyko walutowe to istotny aspekt, który powinien być uwzględniany podczas zawierania umów kredytowych związanych z walutami obcymi. Nieterminowe lub niepełne poinformowanie kredytobiorców o tym ryzyku może prowadzić do negatywnych konsekwencji, takich jak wzrost salda zadłużenia i bieżącej raty w związku z wahaniem kursu waluty. W celu zapewnienia przejrzystości i uczciwości umów kredytowych, kredytodawcy powinni właściwie informować kredytobiorców o ryzyku walutowym oraz skutkach związanych z zawarciem takiej umowy.
Brak jasnej informacji o ryzyku walutowym
Wielu kredytobiorców, zawierając umowy kredytowe, nie zostało w sposób jasny i przejrzysty poinformowanych o skutkach związanych z ryzykiem walutowym. Często otrzymywali jedynie formalne oświadczenie o ryzyku walutowym, które nie wyjaśniało wpływu kursu waluty na wysokość raty i zadłużenia. Takie działanie kredytodawców może być uznane za nieuczciwe, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Wymóg przejrzystości postanowień umowy
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje, że wymóg przejrzystości postanowień umowy powinien obejmować zarówno aspekt formalny, jak i materialny. Postanowienia umowne powinny być sformułowane w sposób prosty i zrozumiały, przedstawiając konkretne działanie mechanizmu zmiany waluty obcej w jasny sposób. Kredytobiorcy powinni być w stanie oszacować konsekwencje ekonomiczne wynikające z zastosowania takiego mechanizmu.
Wyrok TSUE z dnia 21 grudnia 2016 r.
W wyroku z dnia 21 grudnia 2016 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, że postanowienia umowne dotyczące ryzyka walutowego powinny być sformułowane w sposób prosty i zrozumiały, umożliwiający kredytobiorcom zrozumienie konsekwencji ekonomicznych wynikających z umowy kredytowej. Banki powinny przedstawiać klientom możliwe wahania kursów wymiany walut i związane z nimi ryzyko.
Wyrok TSUE z dnia 30 kwietnia 2014 r.
W wyroku z dnia 30 kwietnia 2014 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, że postanowienia umowne dotyczące ryzyka walutowego powinny być sformułowane w sposób zrozumiały pod względem gramatycznym i wyjaśniać konkretne funkcjonowanie mechanizmu zmiany waluty obcej. Kredytobiorcy powinni być w stanie przewidzieć konsekwencje ekonomiczne wynikające z zastosowania tego mechanizmu.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
W wyroku z dnia 4 grudnia 2019 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie uznał, że brak przejrzystości postanowień umownych dotyczących ryzyka walutowego może stanowić przesłankę uznania ich za niedozwolone. Banki powinny przeprowadzać symulacje wzrostu waluty obcej i wyjaśniać kredytobiorcom możliwe wahania kursów waluty oraz progi opłacalności kredytu walutowego w stosunku do kredytu w złotówkach.
Kredyt “frankowy” jako produkt inwestycyjny
Sąd Apelacyjny wskazał również na fakt, że kredyt “frankowy” może być traktowany jako produkt inwestycyjny związany z carry trade. Kredytodawcy powinni weryfikować wiedzę kredytobiorców na temat produktów inwestycyjnych przed zawarciem umowy o kredyt. Należy dostarczyć kredytobiorcom kompleksowych informacji dotyczących instrumentów finansowych oraz proponowanych strategii inwestycyjnych.
Wnioski
Ryzyko walutowe jest istotnym aspektem umów kredytowych związanych z walutami obcymi. Kredytodawcy powinni w sposób jasny i przejrzysty informować kredytobiorców o skutkach związanych z ryzykiem walutowym. Przejrzystość postanowień umownych jest kluczowa, aby kredytobiorcy mogli oszacować konsekwencje ekonomiczne wynikające z umowy kredytowej. Dodatkowo, kredytodawcy powinni weryfikować wiedzę kredytobiorców na temat produktów inwestycyjnych i dostarczać kompleksowe informacje dotyczące ryzyka i strategii inwestycyjnych.