PLN/CHF
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał postanowienie w sprawie waloryzacji kapitału (C-488/23), które może mieć istotne konsekwencje zarówno dla kredytobiorców walutowych, jak i dla sektora bankowego. Postanowienie TSUE ponownie podkreśla, że banki nie mają prawa do waloryzacji kapitału po unieważnieniu umowy kredytowej. Dotychczas banki nie zawsze respektowały wyroki Trybunału i pozywały kredytobiorców o waloryzację. W niniejszym artykule przeanalizujemy skutki tego postanowienia dla banków i kredytobiorców oraz możliwe scenariusze na przyszłość.
Wyrok TSUE C-488/23 w sprawie waloryzacji kapitału
Postanowienie TSUE w sprawie C-488/23 jest kolejnym ciosem dla banków, które tracą możliwość żądania rekompensaty od kredytobiorców po unieważnieniu umowy kredytowej indeksowanej do waluty obcej. Sektor bankowy od lat zmaga się z lawiną pozwów dotyczących kredytów walutowych, które sądy masowo unieważniają. W grudniu 2023 roku TSUE w sprawie C-765/22 wydał postanowienie, w którym stwierdził, że banki nie mają prawa do waloryzacji kapitału kredytu. Mimo to niektóre banki nadal prowadziły sprawy sądowe przeciwko kredytobiorcom. Postanowienie TSUE C-488/23 wydaje się zamykać bankom możliwość żądania jakiejkolwiek zapłaty od kredytobiorców walutowych.
Brak podstaw do żądania waloryzacji kapitału przez banki
Banki argumentowały, że waloryzacja kapitału jest uzasadniona, ponieważ uwzględnia zmiany wartości pieniądza w czasie i inflację. Sektor bankowy otrzymał również poparcie Związku Banków Polskich (ZBP), który wskazywał, że waloryzacja nie jest związana z unieważnieniem umowy kredytowej i nie podlega przepisom dyrektywy konsumenckiej. Banki twierdziły, że waloryzacja jest powszechnie stosowaną instytucją prawną, która uwzględnia zmiany wartości pieniądza w czasie i nie daje żadnych dodatkowych korzyści sektorowi bankowemu.
W swoim styczniowym orzeczeniu TSUE odniósł się do dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Postanowienie Trybunału jasno stwierdza, że bankom nie przysługuje żadna rekompensata, w tym waloryzacja kapitału po unieważnieniu umowy kredytowej, a jedynie możliwość zwrotu udzielonego kapitału kredytobiorcy.
Konsekwencje postanowienia w kwestii waloryzacji dla kredytobiorców
Postanowienie TSUE C-488/23 ma znaczący wpływ na instytucje bankowe, które muszą teraz zaakceptować fakt, że nie mają prawa do żądania dodatkowych roszczeń od kredytobiorców po unieważnieniu umowy kredytu hipotecznego indeksowanego do waluty obcej.
Dla kredytobiorców walutowych jest to korzystne, ponieważ nie będą zobowiązani do dodatkowych płatności na rzecz banków i będą mieli możliwość skierowania sprawy sądowej w celu unieważnienia kredytu walutowego, nie obawiając się dalszych negatywnych konsekwencji.
Perspektywy na przyszłość
W świetle postanowienia TSUE C-488/23 można oczekiwać, że banki będą zmuszone respektować to orzeczenie i zrezygnować z pozwów o waloryzację kapitału przeciwko kredytobiorcom walutowym. Warto jednak zauważyć, że niektóre banki w przeszłości nie zawsze stosowały się do wyroków Trybunału i nadal prowadziły sprawy sądowe przeciwko kredytobiorcom.
Dlatego nie można wykluczyć, że niektóre banki mogą próbować omijać to postanowienie lub szukać innych sposobów na uzyskanie rekompensaty od kredytobiorców. W każdym przypadku, kredytobiorcy walutowi powinni być świadomi swoich praw i skonsultować się z prawnikiem, jeśli zostaną pozwani o waloryzację kapitału.
Podsumowanie
Postanowienie TSUE C-488/23 w sprawie waloryzacji kapitału ma istotne konsekwencje dla sektora bankowego oraz kredytobiorców walutowych. Bankom nie przysługuje prawo do żądania waloryzacji kapitału po unieważnieniu umowy kredytowej, co jest korzystne dla kredytobiorców. Warto jednak być czujnym, ponieważ niektóre banki mogą próbować znaleźć sposoby na uniknięcie tego postanowienia. Kredytobiorcy walutowi powinni być świadomi swoich praw i skonsultować się z prawnikiem w przypadku jakichkolwiek problemów związanymi z waloryzacją kapitału.
