PLN/CHF
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) zajął się dziś ważnym zagadnieniem, które dotyka wielu Frankowiczów procesujących się z bankami w Polsce – praktyką stosowania zarzutu zatrzymania przez banki w sprawach frankowych. Uznanie przez TSUE, że dyrektywa 93/13/EWG staje na przeszkodzie stosowaniu prawa zatrzymania to bardzo dobra wiadomość dla Frankowiczów. W odpowiedzi na prejudycjalne pytanie zadanego przez Sąd Okręgowy w Krakowie, Trybunał uznał tę praktykę za sprzeczną z dyrektywą 93/13/EWG.
Rola TSUE w interpretacji Dyrektywy 93/13 w kontekście zatrzymania w sprawach frankowych
Prawo zatrzymania, będące przedmiotem sporu w wielu sprawach frankowych, pozwala bankom na wstrzymywanie wykonania wyroku sądowego unieważniającego kredyt we frankach i zasądzającego na rzecz Frankowiczów duże kwoty, do czasu zwrotu przez kredytobiorcę całej sumy pożyczonej kwoty. To stawia kredytobiorców w niekorzystnej sytuacji, gdyż muszą zwrócić całość sumy zanim mogą ubiegać się o jakiekolwiek pieniądze zasądzone od banku z tytułu nieuczciwych warunków umowy.
TSUE (Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej) odgrywa kluczową rolę w interpretacji przepisów dyrektyw unijnych, w tym Dyrektywy 93/13 dotyczącej nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Dyrektywa ta ma na celu ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami i zabezpieczenie ich interesów w ramach rynku wewnętrznego.
Przesłanki zadania pytania prejudycjalnego przez Sąd Okręgowy w Krakowie
Sąd Okręgowy w Krakowie skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne dotyczące stosowania prawa zatrzymania w kontekście kredytów frankowych. Zadanie pytania prejudycjalnego wynikało z wątpliwości, czy odpowiednie przepisy Dyrektywy 93/13/EWG sprzeciwiają się praktyce zatrzymania kwoty należnej kredytobiorcy przez bank w sytuacji, gdy umowa kredytowa zawierała nieuczciwe warunki. Sąd miał wątpliwości, jak interpretować te przepisy w świetle zasady braku związania konsumenta umowami zawierającymi nieuczciwe klauzule.
Rozstrzygnięcie TSUE i jego konsekwencje dla stosowania prawa zatrzymania
TSUE, w orzeczeniu z 8 maja 2024 r., wydał rozstrzygnięcie, które definitywnie uznało praktykę stosowania zatrzymania w przypadkach kredytów frankowych za niezgodną z dyrektywą unijną. Trybunał orzekł, że przepisy Dyrektywy 93/13 stoją na przeszkodzie stosowaniu prawa zatrzymania przez banki w sytuacji, gdy umowa była nieważna z powodu zawarcia nieuczciwych warunków. To oznacza, że konsument nie może być zmuszany do zwrotu całości pożyczonej kwoty zanim otrzyma zwrot środków nienależnie pobranych przez bank.
Decyzja ta ma fundamentalne znaczenie dla wszystkich kredytobiorców posiadających kredyty frankowe oraz stanowi istotny precedens w prawie unijnym, ponieważ potwierdza priorytet ochrony konsumenta nad interesami finansowymi instytucji kredytowych.
Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą w kontekście stwierdzenia nieważności zawartej przez instytucję bankową z konsumentem umowy kredytu hipotecznego z uwagi na nieuczciwy charakter niektórych warunków tej umowy powołanie się przez tę instytucję na prawo zatrzymania prowadzi do uzależnienia przysługującej konsumentowi możliwości uzyskania przez niego zapłaty kwot, które zasądzono od wspomnianej instytucji ze względu na skutki restytucyjne wynikające ze stwierdzenia nieuczciwego charakteru tych warunków, od równoczesnego zaofiarowania przez rzeczonego konsumenta zwrotu albo zabezpieczenia zwrotu całości świadczenia otrzymanego od tej samej instytucji przez konsumenta na podstawie wspomnianej umowy, niezależnie od spłat dokonanych już w wykonaniu tej umowy – Postanowienie TSUE z dnia 08.05.2024 r.
Implikacje wyroku TSUE dla banków i kredytobiorców
Na skutek orzeczenia TSUE, banki nie mogą już korzystać z prawa zatrzymania jako metody obrony przed realizacją wyroków sądowych. Muszą zatem poszukać innych, legalnych sposobów na zabezpieczenie swoich roszczeń. Jednym z możliwych rozwiązań jest stosowanie zarzutu potrącenia, które, choć podobne do zatrzymania, wymaga udowodnienia istnienia wzajemnych, aktualnie wymagalnych zobowiązań. Banki mogą także w większym stopniu skupić się na negocjacjach z kredytobiorcami w celu szybszych polubownych rozliczeń po unieważnieniu kredytu we frankach
Orzeczenie TSUE i koniec zarzutu zatrzymania – ostateczne zwycięstwo Frankowiczów!
Ostateczna decyzja TSUE w sprawie C-424/22, zapadła 8 maja 2024 r., stanowi ważny punkt zwrotny dla kredytobiorców frankowych w Polsce. Trybunał jednoznacznie stwierdził, że dyrektywa 93/13/EWG stoi na przeszkodzie praktykowi zarzutów zatrzymania stosowanych przez banki, które przynoszą wyjątkowe obciążenia dla konsumentów, zwłaszcza w kontekście stwierdzenia nieważności umowy kredytowej z powodu nieuczciwych warunków. Takie interpretacje i wytyczne są decydujące dla przyszłości dochodzenia praw przez konsumentów.
Warto zauważyć ogromne znaczenie tego wyroku, bowiem eliminuje on nadużycia prawne, które uniemożliwiały konsumentom skuteczne dochodzenie swoich praw.
W kontekście przedstawionej wykładni, jest już jasne, że żaden sąd w Polsce nie powinien przyjmować zarzutów zatrzymania w podobnych sprawach, co stanowi efektywne zabezpieczenie interesów konsumentów i utrzymanie standardów sprawiedliwości konsumenckiej.
