Konsumenckie kredyty gotówkowe to temat, który może dotyczyć 18 mln Polaków. Tyle bowiem kredytów i pożyczek spłacają. Czy jednak raty, które płacą, nie zostały celowo zawyżone przez bank? Czy nie zarabia on więcej, niż powinien? Warto przeanalizować swoją umowę kredytową pod kątem nieprawidłowości i skorzystać z sankcji kredytu darmowego, aby płacić mniejsze raty i odzyskać od banku niesłusznie pobrane pieniądze. Jak to zrobić i na co w umowach zwracać uwagę? Kto z takiej sankcji może skorzystać i jakie kroki trzeba podjąć? Odpowiedzi na te pytania i wiele przydatnych wskazówek w dzisiejszym artykule.
Sankcja kredytu darmowego – co to właściwie jest?
Sankcja kredytu darmowego to określony w ustawie o kredycie konsumenckim rodzaj przywileju dla kredytobiorcy, który zauważy w swojej umowie kredytowej błędy lub naruszenia ze strony banku, o których również mowa w ustawie. Może on wówczas skorzystać z sankcji i spłacać darmowy kredyt. Dla banku jest to kara za nadużycia, która pozbawia go zarobku na udzielonym kredycie. Mimo że sankcja kredytu darmowego nie jest instytucją nową, dopiero od niedawna zaczęto o niej mówić. Stało się to już po tym, jak Frankowicze pokazali, że z bankiem można wygrać.
Wcześniej nikt, kto dokładnie nie czytał ustawy, nie miał pojęcia, że coś takiego w ogóle istnieje. Konsumenci bowiem traktowali banki jako instytucję zaufania publicznego i nawet jeśli spłacając kredyt czuli, że coś jest z nim nie tak, a bank zarabia na nim dużo więcej, niż powinien, nie brali pod uwagę możliwości podważenia tego faktu w sądzie.
Wszystko zmieniło się po korzystnych dla konsumentów orzeczeniach TSUE w sprawach frankowych i przyjęcia tej linii orzeczniczej przez polskie sądy. To właśnie skłoniło innych kredytobiorców do analizy swoich umów, a prawnicy podpowiedzieli, że w polskim prawie już od lat jest instytucja, która daje możliwość wywalczenia kredytu darmowego.
Albowiem, mimo że ustawodawca zaznaczył, że z sankcji kredytu darmowego można skorzystać, składając do banku oświadczenie, to praktyka pokazuje, że aby realnie stało się to możliwe, trzeba wnieść pozew do sądu, gdyż takie oświadczenia banki ignorują.
Komu przysługuje sankcja kredytu darmowego i kiedy można z niej skorzystać?
Z sankcji kredytu darmowego może skorzystać każdy, kto zaciągnął gotówkowy kredyt konsumencki bez zabezpieczenia hipotecznego na dowolny cel i dopatrzył się w umowie nieprawidłowości określonych ustawą. Istnieją jednak pewne warunki, aby skorzystanie z sankcji było możliwe. Kredyt musi być przeznaczony na cele prywatne, czyli np. zakup samochodu, studia, wakacje, czy też remont domu lub mieszkania, lub jeszcze inne cele, które jednak nie są związane z działalnością gospodarczą.
Kwota kredytu nie może przekroczyć 255 550 zł. Jedyny wyjątek, gdy może być ona wyższa, stanowią kredyty przeznaczone na remont. Warto też wiedzieć, że z sankcji kredytu darmowego można skorzystać w przypadku kredytów aktywnych, które wciąż się spłaca oraz tych już spłaconych, jeśli nie minęło od tej spłaty więcej niż 12 miesięcy.
Rodzaje naruszeń w umowach kredytowych, które mogą skutkować sankcją kredytu darmowego
Mimo że zawarty w ustawie katalog naruszeń, które mogą skutkować sankcją kredytu darmowego, jest obszerny, wśród nich istnieją takie, które pojawiają się w umowach kredytowych nagminnie i stanowią podstawę do ubiegania się o darmowy kredyt. Oto najważniejsze z nich:
- Braki informacyjne w umowach
To jeden z najczęściej popełnianych przez banki błędów. W umowach często nie ma dokładnych danych na temat kwoty kredytu, czy terminu jego spłaty lub występują błędy w postaci nieprawidłowego przedstawienia paramentów finansowych.
- Doliczanie kwoty prowizji do całkowitej kwoty kredytu i naliczanie odsetek od całości
To naruszenie również bardzo często pojawia się w umowach i przynosi kredytobiorcom negatywne skutki finansowe. Przykładowo bank, udzielając kredytu na kwotę 10 tys. złotych, dolicza do tej kwoty prowizję w wysokości 5 tys. złotych oraz ubezpieczenie w wysokości 5 tys. złotych, po czym sumuje powyższe kwoty i od całości nalicza odsetki, a nie jedynie od udzielonej kwoty kredytu. Pobieranie dodatkowego wynagrodzenia od doliczonych kosztów kredytu jest podstawą do skorzystania z SKD.
- Przedstawienie w błędny sposób wartości RRSO
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania RRSO jest trudna do wyliczenia dla przeciętnego kredytobiorcy i może on mieć kłopot w ocenie, czy została ona wyliczona prawidłowo, czy nie. Jednak warto wiedzieć, że przy istniejącej wadzie kredytu wskazanej w punkcie poprzednim, zazwyczaj RRSO jest również błędnie przedstawione.
- Określenie w sposób niejasny warunków oprocentowania
Ustawa jasno wskazuje, że klient biorący kredyt powinien otrzymać rzetelną wiedzę, w jakich warunkach i jak może zmienić się oprocentowanie kredytu. Umowy kredytów konsumenckich jednak często przedstawiają to w sposób nieprecyzyjny.
- Brak wskazania w umowie możliwości odstąpienia od niej
Jeśli takiej informacji w umowie nie ma, może to stanowić podstawę do skorzystania z SKD.
- Inne braki
W umowach mogą występować też inne braki, takie jak brak informacji w umowie o kwocie odsetek w stosunku dziennym, czy brak wskazania, w jakich warunkach mogą zmienić się koszty kredytu czy też wskazanie w umowie w sposób nieprawidłowy warunków stosowania stopy oprocentowania przeterminowanego.
Przedstawione powyżej naruszenia występują w umowach najczęściej i są podstawą do tego, aby wnieść do sądu pozew przeciwko bankowi, domagając się możliwości skorzystania z SKD. Im więcej takich naruszeń i nieprawidłowości w umowie się znajdzie, tym więcej argumentów przemawiających za tym, aby darmowy kredyt otrzymać.
Jakie konkretne korzyści można odnieść powołując się na SKD?
W przypadku, gdy w umowie kredytowej występują wady, konsumentowi przysługuje prawo do skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Daje to konkretne korzyści finansowe, takie jak:
- obniżenie kwoty kredytu do spłaty wyłącznie pożyczonego kapitału bez odsetek i innych kosztów okołokredytowych, a tym samym często znacznie zmniejszenie raty,
- odzyskanie wcześniej zapłaconych kosztów kredytu oraz odsetek, które bank po wyroku sądu będzie musiał zwrócić.
Sankcja kredytu darmowego może zapewnić więc darmowy kredyt, a realne korzyści finansowe konsument zauważy w postaci zwrotu środków oraz przyszłych niższych do spłacania rat. W zależności od tego, kiedy kredyt został zaciągnięty i jak długo już był spłacany, kwoty odzyskanych środków, jaki i tych stanowiących przyszły zysk mogą być różne.
W przypadku, gdy kredytobiorca spłacił już dużą część takiego kredytu, będzie mógł cieszyć się większym zyskiem z odzyskanych środków, które czasem mogą osiągać wysokie kwoty nawet rzędu 100 tys. złotych i więcej. W przypadku nowych zobowiązań, kiedy kredytobiorca zdążył spłacić zaledwie kilka rat, korzyści finansowe z odzyskanych od banku środków będą dużo mniejsze, ale za to zyski ze zmniejszonych rat, które trzeba będzie jeszcze zapłacić, będą dużo większe.
Dodatkową korzyścią jest to, że bank po skorzystaniu z SKD nie może z tego tytułu wypowiedzieć umowy kredytu ani skrócić okresu kredytowania. Nie może też zamieścić negatywnego wpisu w BIK ani dokonać jednostronnej negatywnej oceny zdolności kredytowej klienta.
Warto wiedzieć też, że niektórych kwot sankcja kredytu darmowego nie obejmuje. Należą do nich koszty związane z przeterminowaną spłatą, odsetki za opóźnienie, jak i koszty poniesione na zabezpieczenie, czy opłaty przeznaczone na rzecz organów publicznych.
Jakie wyroki wydają sądy w sprawach związanych z Sankcją Kredytu Darmowego?
Jeszcze do niedawna spraw związanych z sankcją kredytu darmowego w sądach było niewiele i orzecznictwo nie jest jeszcze do końca ukształtowane. Jednak w ostatnim roku ilość pozwów o SKD dynamicznie zaczęła się zwiększać i zauważa się, że sądy coraz częściej przybierają prokonsumenckie stanowisko w tych sprawach, orzekając na korzyść kredytobiorców.
Już teraz w niektórych wyrokach sądy jasno wskazują na działania banków sprzeczne z zasadami sprawiedliwości i uczciwości. Tego typu korzystnych wyroków dla konsumentów zapada coraz więcej i wszystko wskazuje na to, że wraz ze wzrostem pozwów ilość ta będzie również wzrastać. Przyczyniają się do tego prokonsumenckie wyroki TSUE i rosnąca świadomość wśród sędziów.
Niektóre sądy wystosowały też do Trybunału pytania prejudycjalne, na które odpowiedzi jeszcze nie ma, ale pozytywne orzeczenie dla konsumentów może jeszcze bardziej tę linię orzeczniczą ujednolicić.
Sankcja kredytu darmowego może być szansą na darmowy kredyt, jeśli umowa kredytowa zawierała nieprawidłowości określone w ustawie o kredycie konsumenckim. Jeśli taki kredyt konsumencki spłacasz, przeanalizuj swoją umowę pod kątem tych wad i jeśli je znajdziesz, skorzystaj ze swoich praw związanych z SKD. Obniżysz w ten sposób swoje raty, a także odzyskasz pieniądze z odsetek, prowizji i innych opłat okołokredytowych, które już zapłaciłeś. W niektórych wypadkach może chodzić o bardzo duże pieniądze, szczególnie wtedy, gdy banki doliczały gigantyczne prowizje.
