Pozew o usunięcie WIBOR z kredytu „odwiborowanie” – czy to się opłaca? Symulacja kosztów kredytu z WIBOR-em i bez niego

Opinia Rzecznika Generalnego TSUE z 11 września 2025 r. tchnęła w polskich „złotówkowiczów” nową nadzieję. Coraz więcej osób, które spłacają kredyty hipoteczne ze zmiennym oprocentowaniem opartym o stawkę WIBOR, rozważa pozwanie banku i „odwiborowanie” swojego kredytu. Mówiąc prościej, chodzi o usunięcie z umowy wskaźnika WIBOR, tak by oprocentowanie składało się wyłącznie z marży banku (stałej) – bez zmiennej stopy referencyjnej. Taki zabieg oznaczałby drastyczne obniżenie oprocentowania kredytu, a tym samym rat. Przy galopującym wzroście rat w latach 2021–2022 (wywołanym podwyżkami stóp procentowych) wizja pozbycia się WIBOR-u i powrotu do niskich rat kusi wielu kredytobiorców. Sprawdźmy więc, ile można na tym zyskać i czy gra jest warta świeczki.

WIBOR – zmora kredytobiorców od 2022 r.

WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to stopa procentowa, po jakiej banki pożyczają sobie pieniądze. W kredytach hipotecznych stanowi zmienną część oprocentowania – bank aktualizuje oprocentowanie co 3 lub 6 miesięcy zgodnie ze stawką WIBOR 3M/6M. Do tego doliczana jest stała marża banku (np. 2%), która pozostaje niezmienna przez cały okres kredytowania. Jeszcze przez wiele lat po 2015 r. WIBOR utrzymywał się na niskim poziomie (~1,7%), co przekładało się na względnie niskie oprocentowanie kredytów (~3,7% z marżą 2%). Pandemia COVID-19 przyniosła historyczne minima – WIBOR 3M spadł poniżej 0,5%, osiągając ~0,21%. W efekcie wielu kredytobiorców w 2020–2021 r. cieszyło się ratami niższymi o kilkadziesiąt procent niż wcześniej.

Gwałtowny zwrot nastąpił w 2022 r. W reakcji na inflację Rada Polityki Pieniężnej rozpoczęła cykl podwyżek stóp od jesieni 2021. WIBOR poszybował z ~0,2% we wrześniu 2021 do ok. 7,0% w czerwcu 2022 – ponad 30-krotny wzrost bazowej stawki. Do października 2022 WIBOR 3M zbliżył się nawet do 7,5%, po czym zaczął nieco spadać. Na początku 2023 r. utrzymywał się w okolicach 6,9–7%, by po pierwszych obniżkach stóp (jesień 2023) zejść trochę powyżej 6%. W 2025 r. WIBOR wciąż jest wysoki – około 5–6% (np. w kwietniu 2025 wynosił ~5,9%). Oznacza to oprocentowanie kredytów rzędu 7–8% rocznie (WIBOR + marża), a raty wciąż znacznie wyższe niż w okresie „taniego pieniądza”. Wielu kredytobiorców zastanawia się, co by było, gdyby pozbyć się WIBOR-u z kredytu – czy rata spadłaby do poziomu jak przy stałym 2% w skali roku?

Symulacja: kredyt 600 tys. zł z 2015 r. – z WIBOR-em vs. bez WIBOR-u

Przyjrzyjmy się konkretnym wyliczeniom. Założenia: kredyt 600 000 zł na 30 lat (360 rat), uruchomiony na początku 2015 r. z marżą banku 2% + WIBOR 3M. Scenariusz 1 (z WIBOR-em): oprocentowanie zmienne – od 2015 do 2025 bazujemy na rzeczywistych stawkach WIBOR 3M, od 2025 zakładamy średni WIBOR 5% rocznie na przyszłość. Scenariusz 2 (bez WIBOR-u): oprocentowanie stałe równe samej marży 2% w całym okresie (tak jakby sąd „odwiborował” kredyt, zostawiając tylko marżę). Poniżej porównujemy całkowite koszty kredytu (suma wszystkich spłat) oraz obecne i przyszłe raty w obu wariantach:

• Całkowity koszt kredytu z WIBOR-em: ok. 1,27 mln zł (przy założonym wysokim WIBOR do 2045 r.). Składa się na to 600 tys. kapitału + ~670 tys. zł odsetek. Dla porównania, przy niższym WIBOR w przyszłości całkowity koszt byłby mniejszy – np. gdyby WIBOR średnio wyniósł 3%, zapłacone odsetki spadłyby do ok. 370 tys. zł.
• Całkowity koszt kredytu bez WIBOR-u: ok. 0,80 mln zł (600 tys. kapitału + ~198 tys. zł odsetek przy stałym 2%). To o ~470 tys. zł mniej odsetek niż w scenariuszu z WIBOR-em. Innymi słowy, prawie pół miliona złotych potencjalnej oszczędności na odsetkach dzięki „odwiborowaniu” kredytu!
• Wysokość raty z WIBOR-em: zmienna. Startowo w 2015 r. rata wynosiła ok. 2 800 zł (przy oprocentowaniu ~3,7%). W pandemii spadła nawet poniżej 2 500 zł (przy oprocentowaniu ~2,2%), by następnie drastycznie wzrosnąć. Obecnie (2025 r., oprocentowanie ~7,2%) rata naszego przykładowego kredytu sięga ok. 3 800 zł/mies. (to blisko 60% więcej niż na początku). Podobne skoki dotknęły wielu kredytobiorców – raty w ciągu roku wzrosły niemal dwukrotnie.
• Wysokość raty bez WIBOR-u: stała. Gdyby od początku obowiązywało tylko 2%, rata wynosiłaby ~2 220 zł/mies. i nie zmieniała się przez 30 lat. Natomiast gdyby dopiero od 2025 r. sąd „zamroził” oprocentowanie na 2%, to przy pozostałym okresie ~20 lat rata spadłaby z 3 800 zł do ok. 2 470 zł/mies. (o ok. 1 330 zł niższa niż z WIBOR-em). To ogromna ulga dla budżetu domowego.

Jak widać, różnice są kolosalne. W scenariuszu z WIBOR-em klient spłaci prawie dwa razy więcej odsetek niż przy samym 2%. Rata z WIBOR-em może być dziś o ponad połowę wyższa niż bez WIBOR-u. Ponadto zmienność stawki oznacza niepewność – ryzyko dalszych podwyżek (np. w razie kolejnej inflacji) obciąża kredytobiorcę. Z kolei w wariancie „bez WIBOR” oprocentowanie jest de facto stałe 2% – coś, czego żaden bank nie zaoferowałby na tak długi okres, a co dla klienta byłoby niezwykle korzystne.

Korzyści z usunięcia WIBOR-u – czy gra jest warta świeczki?

Potencjalne zyski finansowe są ogromne. Nasza analiza pokazuje oszczędność rzędu setek tysięcy złotych na odsetkach i znaczące zmniejszenie miesięcznej raty. Dodatkowo, eliminacja WIBOR-u z umowy usuwa ryzyko zmian stóp – kredyt staje się przewidywalny jak przy nisko oprocentowanej pożyczce stałoprocentowej. W praktyce część kredytobiorców już walczy w sądach o takie korzyści. Powołują się m.in. na to, że mechanizm WIBOR nie był im należycie wyjaśniony w umowach bankowych, a sposób ustalania stawki jest nieprzejrzysty. Pierwsze wyroki w sprawach „pozew o WIBOR” już zapadły – np. Sąd Okręgowy w Suwałkach unieważnił umowę kredytu opartego na WIBOR (stwierdzając abuzywność klauzul zmiennego oprocentowania).

Sąd może dać chwilową ulgę już na starcie procesu. Wielu pozywających wnosi o zabezpieczenie roszczenia na czas trwania sprawy. W praktyce sądy coraz częściej przychylają się do takich wniosków, zawieszając obowiązek płacenia odsetek opartych na WIBOR aż do prawomocnego wyroku. Oznacza to, że na mocy decyzji sądu kredytobiorca tymczasowo płaci tylko ratę opartą na marży, bez części WIBOR. Taka ulga potrafi znacząco zmniejszyć ratę od razu – w naszym przykładzie aż o wspomniane ~1 300 zł miesięcznie.

Co ważne, jeśli ostatecznie przegrałby sprawę, bank nie może żądać odsetek za okres zabezpieczenia (bo formalnie zawieszono obowiązek ich płacenia). Zabezpieczenie nie jest jednak automatyczne – wymaga przekonania sądu, np. co do uprawdopodobnienia roszczenia. Przykładowo Sąd Apelacyjny w Warszawie udzielił zabezpieczenia klientce, uznając, że bank nie dostarczył jej regulaminu z zasadami naliczania WIBOR – co wystarczyło do tymczasowej ochrony.

Tsunami pozwów na horyzoncie? Skutki wyroku TSUE dla sektora bankowego

Opinia Rzecznika Generalnego TSUE to dopiero zapowiedź – ostateczny wyrok Trybunału poznamy prawdopodobnie w I kwartale 2026 r. Jednak już teraz zarówno kredytobiorcy, jak i banki szykują się na jego konsekwencje. Jeśli wyrok potwierdzi wnioski z opinii (a w większości spraw tak bywa), można spodziewać się lawiny pozwów. Eksperci prognozują, że skala nowych spraw może być nieporównywalnie większa od „fali frankowej” – bo kredytów złotowych opartych na WIBOR jest wielokrotnie więcej niż dawnych frankowych. W grę wchodzi batalia o odsetki od około 400 mld zł długu – taki wolumen kredytów może zostać objęty sporami, jeśli konsumenci masowo pójdą do sądów po korzystnym wyroku TSUE. Dla porównania: banki i tak mierzą się z kosztami frankowymi (NBP szacuje, że rezerwy na przegrane z frankowiczami nadal są o ~40 mld zł za małe względem wartości sporów). Spory „WIBOR-owe” mogą okazać się jeszcze kosztowniejsze, co budzi obawy o stabilność sektora finansowego.

Bankowcy zdają sobie sprawę, że taka linia sporu stawia ich w trudniejszej sytuacji. Jeżeli TSUE orzeknie, że brak transparentności umowy narusza prawa konsumenta, polskie sądy będą zobowiązane badać każdy przypadek pod tym kątem. Nie będzie już wątpliwości, że dyrektywa 93/13 dotyczy również kredytów złotówkowych, a nie tylko „egzotycznych” instrumentów czy walut obcych.

Kredytobiorcy złotowi natomiast zyskali nową nadzieję, że ich sytuacja może ulec zmianie. Jeszcze niedawno wielu prawników ostrzegało przed pozwami o WIBOR – wskazując, że orzecznictwo było jednolicie pro-bankowe, a kancelarie mogły „naciągać” klientów obiecując złote góry. Teraz, po opinii TSUE, „złotówkowicze” są w znacznie lepszej pozycji. Nawet jeżeli wyroki nie będą zapadać automatycznie (każdą sprawę trzeba udowodnić w faktach), to sam fakt przyznania konsumentom prawa do kwestionowania umów z WIBOR-em jest jakościową zmianą. Można się spodziewać, że więcej osób zdecyduje się zasięgnąć porady prawnej i potencjalnie złożyć pozew – szczególnie jeśli czują, że bank zlekceważył edukowanie ich o ryzyku.

Podsumowując:

Opłacalność pozwu o usunięcie WIBOR-u z kredytu jest bardzo opłacalna a bezpieczeństwo takiego procesu rośnie wraz z klarowaniem się linii orzeczniczej. Opinia Rzecznika Generalnego TSUE z września 2025 r. nadała tym sprawom dynamiki, wskazując wyraźnie, że racja może leżeć po stronie konsumentów – o ile wykażą oni brak przejrzystości umowy. Aby skutecznie zakwestionować WIBOR, nie wystarczy powołać się na wysoką ratę czy rozczarowanie wzrostem stóp. Trzeba dowodu, że bank nie dostarczył pełnych i zrozumiałych informacji o mechanizmie indeksu oraz o możliwych skutkach jego zmiany.

Tak naprawdę to powrót do podstaw dobrych praktyk i ochrony konsumenta – przejrzystość i równowaga stron muszą być zachowane. Jeśli TSUE potwierdzi to w wyroku, rok 2026 może przynieść nam nowy rozdział na rynku kredytów – być może z porozumieniami, masowymi korektami umów lub kolejną batalią sądową na dużą skalę. Kredytobiorcy już teraz powinni przeanalizować swoje umowy pod kątem informacji o WIBOR-ze. Bo gdy prawo będzie po ich stronie, walka o „odwiborowanie” może okazać się warta podjęcia – z korzyścią zarówno dla ich portfela, jak i dla standardów transparentności na rynku finansowym.