Dobra wiadomość dla wszystkich Frankowiczów mieszkających w Poznaniu i okolicach! Powstanie tam specjalna sekcja do rozpoznawania spraw związanych z kredytami denominowanymi lub indeksowanymi do walut obcych, w tym franka szwajcarskiego. Ma ona być częścią pilotażowego projektu Ministerstwa Sprawiedliwości mającego na celu usprawnienie pracy polskich sądów. Do nowego wydziału pozwy będzie można składać już od 1 grudnia 2024, a więc to już się dzieje. Więcej szczegółów dotyczących nowej sekcji frankowej w Poznaniu i ministerialnego programu poprawiającego działalność sądów w dzisiejszym artykule.
Sekcja frankowa w Poznaniu częścią pilotażowego projektu
Jak informuje Sąd Okręgowy w Poznaniu, prezes Sądu Apelacyjnego w Poznaniu 31 października br. wydał zarządzenie, w którym od dnia 1 grudnia 2024 roku powołuje w ramach XII Wydziału Cywilnego sekcję do rozpoznawania spraw frankowych i spraw związanych z kredytami denominowanymi oraz indeksowanymi do innych walut obcych. Trafią do niej wszystkie nowe sprawy, które wpłyną do sądu po 1 grudnia br. Natomiast te, które zostaną złożone w sądzie przed tą datą, będą rozpoznawane tak, jak to miało miejsce dotychczas w różnych wydziałach, w których sędziowskie referaty obłożone są średnio około 500 sprawami.
Sekcja frankowa XII Wydziału będzie miała siedzibę przy ul. Szyperskiej 14 w Poznaniu. Wszystkie pozwy złożone po 1 grudnia będą przez nią rozpatrywane, a co się z tym wiąże, mają szanse na szybsze rozpoznanie. Prawnicy apelują więc do Frankowiczów, którzy właśnie przygotowują swoje pozwy i kompletują dokumenty, aby wstrzymali się z ich składaniem do sądu i zrobili to dopiero po 1 grudnia. Inaczej ich sprawy mogą utknąć w innych obciążonych wydziałach. Natomiast każdy pozew złożony już w grudniu trafi bezpośrednio do nowej sekcji.
Sekcja frankowa w Poznaniu jest częścią projektu pilotażowego MS noszącego nazwę „Digitalny asystent sędziego”. Będzie on oparty na stopniowym wdrażaniu nowych technologii, a w przyszłości użyciu nawet sztucznej inteligencji w zarządzaniu sprawami. Projekt ten został zainicjowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości, które ze względu na trudną sytuację w sądach przygotowało cały program usprawnienia działalności sądów.
Program usprawnienia pracy sądów oprze się na 10 filarach
Minister Adam Bodnar przedstawił program „Sprawne sądy”, który obejmie wiele obszarów pracy sądów, takich jak sprawy frankowe, mediacje, digitalizacja, kwestie biegłych sądowych czy zwiększenia ilości etatów dla asystentów. Proponowane zmiany legislacyjne, organizacyjne i kadrowe mają być oparte na 10 głównych filarach programu i odpowiadać na potrzeby zwiększenia efektywności pracy sądów krajowych. Jak zapewnia minister Bodnar, sprawne sądy to w tej chwili priorytet w pracach resortu, któremu poświęca maksimum uwagi i wysiłku. Oto 10 filarów programu „Sprawne sądy”:
1. Przyspieszenie i rozszerzenie digitalizacji akt
Usprawniony ma być dostęp do danych z dokumentów cyfrowych, a także przygotowuje się system skanowania akt papierowych oraz zautomatyzowanie kategoryzacji danych w aktach cyfrowych. Ministerstwo planuje powoli odchodzić od akt papierowych w rejestrach sądowych, między innymi poprzez stworzenie możliwości składania wniosków przez internet, eKsięgi Wieczyste w aplikacji mObywatel, czy wprowadzenie sekcji mój KRS. Przygotowane będą też bardzo przyjazne interfejsy takich rejestrów sądowych jak Krajowy Rejestr Zadłużonych, Krajowy Rejestr Karny, czy Krajowy Rejestr sprawców na tle seksualnym.
2. Zwiększenie liczby asystentów sędziów
Do tej pory sędziowie obciążeni często setkami spraw notorycznie narzekali na brak asystentów. Teraz ma się to zmienić. W budżecie na przyszły rok zabezpieczono środki na 1159 etatów dla nowych asystentów, spośród których 50 ma być przydzielonych do najbardziej obciążonych wydziałów frankowych w sądach okręgowych. Pozostali trafią do takich sądów, gdzie występuje największy deficyt kadrowy. Rozwiązanie to zapewni parytet jednego asystenta na dwóch sędziów, co zdarzy się pierwszy raz w historii polskiego sądownictwa.
3. Powrót do orzekania sędziów wizytatorów
Obecnie jeszcze nieprawidłowe ukształtowanie KRS uniemożliwia przeprowadzenie nowych konkursów, a co się z tym wiąże sporządzania przez sędziów-wizytatorów opinii dotyczących kandydatów do awansu sędziowskiego. Wkrótce jednak będą oni mogli do orzekania powrócić.
4. Skargi na przewlekłość postępowań
Umożliwienie składania skarg na przewlekłość postępowania w przypadkach takich jak: postępowania dotyczące przedterminowego warunkowego zwolnienia z kary pozbawienia wolności, w sprawach dyscyplinarnych sędziów czy prokuratorów, a także w przypadku uchylenia immunitetów sędziemu lub prokuratorowi.
5. Zadbanie o wysoką jakość procesów mediacyjnych
Docelowo chodzi o usprawnienie postępowań mediacyjnych, a co się z tym wiąże pełną profesjonalizację zawodu mediatora. Mediatorzy będą szkoleni w akredytowanych ośrodkach i otrzymają ujednolicone certyfikaty. Papierowe listy mediatorów przy sądach okręgowych zastąpi ogólnopolski rejestr mediatorów sądowych. W niektórych kategoriach spraw będzie się wprowadzać obligatoryjne spotkania mediacyjne, a ramach nieodpłatnej pomocy prawnej wprowadzi się też nowe rozwiązania związane z mediacją przedsądową.
6. Certyfikacja biegłych sądowych
Jako że funkcję biegłego sądowego powinna pełnić wyłącznie osoba posiadająca wysokie kompetencje w danej dziedzinie, wprowadzona zostanie ich certyfikacja. Do procesów sądowych będą mogli zostać powołani biegli umieszczeni na specjalnej centralnej liście instytucji specjalistycznych i biegłych sądowych. Będzie powołana także przy ministrze sprawiedliwości rada biegłych. Przygotowane zmiany zostały już ujęte w projekcie przygotowywanej ustawy. Mają one wpłynąć na przyspieszenie postępowań.
7. Szansa na szybsze rozpatrywanie spraw frankowych
Procesy w sprawach frankowych mają ulec przyspieszeniu poprzez wprowadzenie szeregu usprawnień oraz nowe etaty asystenckie mające wzmocnić pracę sędziów. Zostaną wprowadzone nowe przepisy dopuszczające ograniczenie wymogów dowodowych. Pracuje się też nad projektem ugód systemowych. Składanie wniosków do takiej ugody będzie możliwe z wykorzystaniem drogi elektronicznej poprzez portal informacyjny. Stworzony zostanie również digitalny asystent sędziego.
8. Portal informacyjny z rozszerzonymi funkcjami
W portalu informacyjnym ma zostać uruchomiona funkcja wnoszenia pism procesowych zarówno w postępowaniu cywilnym, jak i karnym. Najpierw będzie to dotyczyło sądów apelacyjnych. Prowadzone są także prace legislacyjne mające na celu zmiany w KPK i KPC oraz prace związane z techniczną przebudową portalu. Zmianom ma ulec nie tylko interfejs, ale też jego obsługa będzie uproszczona i zostanie dodana funkcja zarządzania powiadomieniami. Portal wprowadzi też moduł e-płatności, co będzie dużym ułatwieniem we wnoszeniu opłat sądowych.
9. Szkolenia dla prezesów sądów
Ministerstwo wraz z Krajową Radą Sądownictwa i Prokuratury ma zamiar przeprowadzić zarządcze szkolenia dla prezesów sądów. Będą też organizowane dwa razy w roku specjalne narady z prezesami oraz dyrektorami sądów okręgowych i apelacyjnych w sprawie rocznych sprawozdań i bieżących problemów, które dzięki temu będą mogły być szybciej rozwiązywane.
10. Usprawniające przepisy wykonawcze dla prawa rodzinnego
Specjalny zespół w Komisji Kodyfikacyjnej pracuje nad stanem prawnym dotyczącym przepisów w sprawach opiekuńczych i rodzinnych. Prace dotyczą między innymi nadzoru nad wykonywaniem praw i obowiązków wynikających z władzy rodzicielskiej, kurateli czy odebrania dziecka.
Jak twierdzi sam minister Bodnar, wprowadzenie reformy opartej na powyższych filarach będzie sukcesywnie usprawniać pracę sądów. Wprowadzane w życie zmiany zostały opracowane po uwzględnieniu postulatów zarówno samych sędziów, jak i organizacji społecznych oraz raportu NIK.
Wszystko wskazuje na to, że przyniosą one także duże przyspieszenie w sprawach frankowych, czego dowodem mogą być wkrótce szybkie wyroki wydawane przez nową sekcję przeznaczoną do rozpatrywania spraw frankowych przez Sąd Okręgowy w Poznaniu.
Jak w tej chwili wygląda sytuacja w orzekaniu poznańskiego sądu?
Chociaż specjalna sekcja frankowa w Sądzie Okręgowym w Poznaniu ma sprawy jeszcze przyspieszyć, bieżące wyroki pokazują, że w tej chwili pomimo dużego obłożenia sędziów sytuacja Frankowiczów nie wygląda najgorzej. Niektóre postępowania trwają zaledwie kilka miesięcy, ale są też i takie, które kończą się po kilku latach. Oto przykłady wyroków.
- Sąd Okręgowy w Poznaniu w dniu 12 kwietnia 2024 roku unieważnił kredyt we frankach w sprawie o sygn. akt XIII C 1101/23/2 prowadzonej przez Kancelarię Adwokacką Pawła Borowskiego z Wrocławia. Postępowanie trwało tylko 6 miesięcy, ponieważ Raiffeisen Bank nie wniósł apelacji. Frankowicz zyskał 356 tys. złotych.
- Sąd Okręgowy w Poznaniu w dniu 5 lutego 2024 unieważnił kredyt we frankach w sprawie o sygn. akt XXII C 1703/21 prowadzonej również przez wrocławską Kancelarię Pawła Borowskiego. Postępowanie trwało 30 miesięcy, a Frankowicz zyskał 214 tys. złotych. Bank Millennium nie złożył apelacji i wyrok stał się prawomocny.
- Sąd Apelacyjny w Poznaniu w dniu 4 kwietnia 2023 unieważnił kredyt we frankach BNP Paribas w sprawie o sygn. akt I Aca 179/22 prowadzonej przez Kancelarię Adwokacką Sosnowski z Warszawy. Postępowanie trwało 32 miesiące.
Jak widać, czas trwania postępowań w Poznaniu jest różny, ale proszę zwrócić uwagę, że ostatnie, które trafiło do sądu II instancji, było jeszcze w 2023 roku, kiedy większość banków regularnie składała apelację. Gdyby trwało teraz, pewnie byłoby krótsze, kończąc się na I instancji, gdyż niektóre banki obecnie rezygnują z wnoszenia apelacji.
Niezależnie od tego Frankowicze z Poznania będą mogli liczyć wkrótce na jeszcze większe przyspieszenie w orzekaniu, ponieważ już od 1 grudnia powstanie tam specjalna sekcja frankowa, która będzie zajmować się wyłącznie nowymi sprawami dotyczącymi kredytów powiązanych z walutą obcą.
Do tego do prowadzenia spraw wprowadzi się wiele usprawnień i nowinek technologicznych, co jeśli się sprawdzi, prawdopodobnie będzie również stosowane w innych sądach krajowych. Wygląda to optymistycznie i najważniejsze, że już niebawem wchodzi w życie.
