PLN/CHF
Od dłuższego czasu trwa dyskusja na temat możliwości podważenia umów kredytowych opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Co jakiś czas pojawiają się informacje, które podgrzewają atmosferę wokół tego tematu. Zwłaszcza posiadaczom kredytów, które zostały zaciągnięte niedawno, gdy WIBOR był bardzo niski, marzy się o podobnej sytuacji, jaką przeżywają frankowicze, którzy odnoszą zdecydowaną większość sukcesów w procesach przeciwko bankom, dążących do unieważnienia kredytów walutowych.
Emocje kredytobiorców, szczególnie tych posiadających kredyty oparte na wskaźniku WIBOR, są również podgrzewane przez ostatnie doniesienia prasowe. Kilkanaście sądów wydało już postanowienia o zabezpieczeniu, zawieszając na czas procesu stosowanie wskaźnika WIBOR. To z kolei spowodowało znaczące obniżenie wysokości rat płaconych przez kredytobiorców. Jednakże, należy pamiętać, że postanowienie o zabezpieczeniu nie jest jeszcze prawomocnym wyrokiem. Niemniej jednak, jest to sygnał, że sądy dostrzegają problem związany z kredytami opartymi na wskaźniku WIBOR.
WIBOR – Warsaw Interbank Offered Rate
Wskaźnik WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) jest podstawowym wskaźnikiem referencyjnym, który określa oprocentowanie pożyczek udzielanych na rynku międzybankowym w Polsce. Wykorzystywany jest do ustalenia wysokości oprocentowania zaciąganych kredytów, w tym również kredytów mieszkaniowych. WIBOR jest opracowywany przez administratora wskaźnika, którym obecnie jest GPW Benchmark S.A., spółka utworzona przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie. Ustalanie wskaźnika odbywa się na podstawie danych dostarczanych przez banki uczestniczące w systemie.
Warianty wskaźnika WIBOR występują w zależności od okresu, na jaki banki pożyczają sobie pieniądze. Najczęściej spotyka się WIBOR 1M, WIBOR 3M lub WIBOR 6M. Banki wykorzystują wskaźnik WIBOR w połączeniu z marżą banku do ustalenia oprocentowania kredytów udzielanych klientom.
Obiektywność i rzetelność wskaźnika WIBOR
Proces ustalania wskaźnika WIBOR opiera się na danych dostarczanych przez banki uczestniczące w panelu WIBOR. Jednakże istnieją wątpliwości co do obiektywności i rzetelności tego wskaźnika, ze względu na ograniczoną liczbę faktycznych transakcji na rynku międzybankowym. Dane przekazywane przez banki mają charakter deklaratywny i pokazują jedynie, na jakim poziomie banki byłyby skłonne pożyczać sobie nawzajem pieniądze. W panelu WIBOR uczestniczy 10 banków, które mają wpływ na kształtowanie się wskaźnika.
W związku z tym, prawnicy wskazują, że istnieją wątpliwości, czy wskaźnik WIBOR faktycznie odzwierciedla rzeczywisty koszt pozyskania finansowania przez banki. Czy banki wpływają na wysokość wskaźnika WIBOR, mając świadomość, że wyższy wskaźnik przynosi im większe zyski? Metoda ustalania wskaźnika WIBOR budzi poważne zastrzeżenia, zwłaszcza jeśli chodzi o spełnienie wymogów dotyczących obiektywności i reprezentatywności publikowanego wskaźnika.
Możliwość podważenia umów kredytowych
W kontekście mechanizmu ustalania wskaźnika WIBOR i informowania kredytobiorców o ryzykach związanych ze wzrostem oprocentowania kredytu, pojawiają się w 2024 roku coraz poważniejsze argumenty na rzecz podważenia umów kredytowych opartych na tym wskaźniku.
Banki często nie dostarczały wystarczających informacji kredytobiorcom na temat ryzyka związanego z oprocentowaniem kredytu. Standardowe dokumenty przekazywane kredytobiorcom przez banki na etapie podpisywania umów często ograniczały się do ogólnych stwierdzeń, że ryzyko istnieje i kredytobiorca je akceptuje.
Ponadto, sposób informowania kredytobiorców o zastosowaniu wskaźnika WIBOR w umowie również budzi wątpliwości. Banki najczęściej odsyłają w tym zakresie do regulaminu stawek referencyjnych WIBID i WIBOR, który został opracowany przez GPW Benchmark. Jednakże, fakt odesłania do regulaminu opracowanego przez podmiot trzeci, którym jest GPW Benchmark, może podważyć skuteczność samej umowy kredytu.
Perspektywa sądowa i potencjalne konsekwencje
Podważenie mechanizmów ustalania wskaźnika WIBOR w sądzie może prowadzić do unieważnienia samej umowy kredytowej lub wyeliminowania wskaźnika WIBOR z umowy. W przypadku wyeliminowania WIBOR, marża banku pozostaje jako jedyny składnik oprocentowania kredytu. Jednakże, samo unieważnienie lub wyeliminowanie WIBOR nie powoduje upadku umowy kredytowej. Kredytobiorca nadal spłacałby kredyt, ale wysokość rat znacznie by się zmniejszyła.
Obecnie trudno jednoznacznie przewidzieć, w jakim kierunku potoczą się sprawy dotyczące kredytów opartych na wskaźniku WIBOR. Decyzja o podjęciu działań prawnych w celu podważenia umowy kredytu powinna być przemyślana i oparta na rzetelnej analizie. Warto skorzystać z doświadczeń frankowiczów, którzy podjęli ryzyko i wystąpili z ochroną swoich praw przed sądami.
Niewątpliwie, istnieją poważne wątpliwości dotyczące mechanizmu ustalania wskaźnika WIBOR oraz informowania kredytobiorców o ryzykach związanych z oprocentowaniem kredytu. Właśnie dlatego istnieje podstawa do podważenia umów kredytowych i wyeliminowania wskaźnika WIBOR z umowy kredytu. Warto skonsultować się z profesjonalną kancelarią prawną, która oceni umowę kredytową i wskaże ewentualne kroki do podjęcia. Rzetelna analiza i działanie mogą przynieść korzyści kredytobiorcom opartym na wskaźniku WIBOR.
