W ostatnich latach sądy rozpatrywały wiele spraw związanych z roszczeniami frankowiczów, którzy dążyli do sprawiedliwości w związku z kredytami denominowanymi we frankach szwajcarskich. Dominującym żądaniem było odfrankowienie umowy, czyli usunięcie klauzul niedozwolonych, przy jednoczesnym zachowaniu umowy w pozostałym zakresie. Jednak obecnie takie decyzje są rzadkością, głównie ze względu na stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), który stwierdził, że sądy rozpatrujące sprawy związane z kredytami frankowymi powinny uwzględniać, czy umowa kredytowa może obowiązywać bez niedozwolonych klauzul przeliczeniowych. Jeśli tak nie jest, to umowa powinna być uznana za nieważną. Taka decyzja jest korzystna dla frankowiczów, ponieważ unieważnienie umowy daje im większe korzyści i pozwala całkowicie uwolnić się od nieuczciwego kredytu oraz usunąć hipotekę, która stanowi zabezpieczenie spłaty kredytu. Czy to oznacza, że odfrankowienie odchodzi do lamusa?
Czy odfrankowienie jest nadal istotne?
Mimo że odfrankowienie jest coraz rzadsze, wciąż pojawia się jako roszczenie ewentualne w pozwach frankowiczów, gdy powództwo o unieważnienie umowy zostaje odrzucone przez sąd. Odfrankowienie polega na utrzymaniu ważności umowy kredytowej, ale jednocześnie usuwa niedozwolone klauzule dotyczące mechanizmu waloryzacji lub denominacji. Oznacza to, że kredytobiorca spłaca swoje zadłużenie tak, jakby zaciągnął kredyt w złotówkach, z wyłączeniem stawki WIBOR na rzecz stawki SARON. W przypadku odfrankowienia kredyt jest przeliczany od samego początku przez biegłego sądowego, który oblicza kwotę zadłużenia kredytobiorcy wobec banku, tak jakby kredyt był udzielony w złotówkach i spłacany zgodnie z nowymi warunkami.
Mimo że odfrankowienie umowy kredytowej utrzymuje jej ważność, warto pamiętać, że jest to korzystne rozwiązanie dla kredytobiorców. Oczywiście, potencjalne korzyści finansowe nie są tak duże jak w przypadku unieważnienia umowy, które prowadzi do sankcji w postaci darmowego kredytu. Jednak odfrankowienie nadal jest istotne dla wielu frankowiczów, ponieważ oznacza zmniejszenie ryzyka kursowego i możliwość korzystania z niższej stawki oprocentowania.
W przypadku zawarcia ugody z bankiem kredytobiorca może uzyskać pewne korzyści finansowe, ale na dłuższą metę może okazać się, że będzie musiał zwrócić bankowi wyższą kwotę w ramach odsetek. Dlatego większość frankowiczów nadal wybiera unieważnienie umowy kredytowej jako najbardziej korzystne rozwiązanie.
Stanowisko polskich sądów
Obecnie polskie sądy w większości orzekają o całkowitej nieważności umów kredytowych. Wydział Frankowy działający przy Sądzie Okręgowym w Warszawie opowiada się za praktycznie zawsze za unieważnieniem umowy kredytowej, a odfrankowienie jest przyznawane tylko w około 2% przypadków.
Natomiast korzystne dla frankowiczów wyroki w zakresie odfrankowienia w innych sądach w Polsce zapadają jedynie w około 3,5% spraw, podczas gdy pozostałe 96,5% orzeczeń dotyczy całkowitego unieważnienia umowy kredytowej.
Ponadto, w okresie od stycznia do czerwca 2023 roku, frankowiczom udało się prawomocnie wygrać 99% wszystkich spraw sądowych z bankami. To jasno pokazuje, że frankowiczom udaje się coraz częściej osiągać swoje cele w sądach.
Są jednak na mapie Polski wyjątki. Warto również wspomnieć o Sądzie Okręgowym w Olsztynie, który wciąż opowiada się za odfrankowieniem umów kredytowych CHF. Sędziowie tego sądu często decydują się na utrzymanie umowy w mocy, jednocześnie usuwając klauzule abuzywne. Jednak decyzje tego sądu są często podważane przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku, który zmienia takie rozstrzygnięcia, unieważniając umowy kredytowe CHF w całości.
Przykłady wyroków unieważniających umowy
Bardzo dobrym przykładem jak sprawnie doprowadzić do unieważnienia kredytu we frankach i jak duże korzyści można z tego uzyskać jest wyrok, który wydał ostatnio Sąd Apelacyjny w Warszawie w sprawie prowadzonej przez Kancelarię Adwokacką Adwokat Paweł Borowski, która ma już na swoim koncie przeszło 1000 korzystnych dla Frankowiczów wyroków.
Przeciwnikiem procesowym klienta był mBank, a sukces osiągnięty w tej sprawie jest naprawdę imponujący. Dzięki apelacji złożonej przez adwokatów udało się zmienić wcześniejszy wyrok, który oddalał powództwo w całości.
Sąd Apelacyjny w Warszawie, na podstawie sprawy o sygnaturze akt VI ACa 701/22, podjął decyzję o unieważnieniu umowy kredytowej “mPlan” z 2008 roku. Wyrok zapadł 27 czerwca 2023 roku i został wydany przez skład sędziowski w składzie SSA Elżbieta Wiatrzyk-Wojciechowska, Jolanta Pyźlak i Krzysztof Tucharz.
Warto zaznaczyć, że Sąd Apelacyjny przyznał także koszty postępowania przed sądem pierwszej instancji i apelacyjnym w wysokości 11.817 zł i 9.100 zł odpowiednio. Przedmiotem apelacji było zmienienie wcześniejszego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 29 marca 2022 roku, który oddalił powództwo w całości i obciążył powoda kosztami postępowania w kwocie 10.817 zł.
Umowa kredytu we frankach została zawarta przez strony według standardowego wzorca umownego stosowanego przez bank. Powodowie mieli możliwość negocjowania postanowień umownych, z wyjątkiem treści i postanowień objętych warunkami umowy, które stanowiły integralną część umowy kredytu.
Sąd Okręgowy uznał, że umowa nie może być uznana za nieważną ze względu na określenie świadczeń stron poprzez zastosowanie klauzul indeksacyjnych. Postanowienia umowy dotyczące przeliczenia kwoty kredytu mieściły się w granicach swobody umów i nie naruszały przepisów prawa bankowego.
Jednak Sąd Apelacyjny odmiennie ocenił kwestionowane przez powodów postanowienia umowy. Wskazał na wadliwość oceny prawnej wyrażonej przez Sąd Okręgowy, dotyczącą możliwości negocjacji postanowień umowy przez powodów oraz braku informacji od banku dotyczących mechanizmu indeksacji, ryzyka kursowego i jego wpływu na saldo zadłużenia.
Unieważnienie kredytu we frankach może przynieść znaczne korzyści dla kredytobiorców. W przypadku opisywanej sprawy, kredytobiorcy uzyskali kredyt w wysokości 348 tys. zł. Po 15 latach regularnej spłaty rat, które wyniosły łącznie około 271 tys. zł, saldo kredytu nadal wynosiło 477 tys. zł (przy przeliczeniu po kursie średnim NBP). Korzyść dla Frankowiczów z tego unieważnienia kredytu we frankach wyniosła aż 400.000,00 zł
Rekomendacja Kancelarii
Na podstawie powyższych informacji dobre kancelarie frankowe rekomendują swoim Klientom pozwy o całkowite unieważnienie umów kredytowych frankowych, przy jednoczesnym ewentualnym domaganiu się odfrankowienia kredytu CHF. Taka decyzja daje frankowiczom największe szanse na osiągnięcie pozytywnego rozstrzygnięcia w sądzie i uniknięcie niekorzystnych warunków umowy kredytowej.
Wnioski płynące z analizy stanowiska polskich sądów i tendencji w sprawach frankowiczów wskazują na coraz większe sukcesy klientów w walce o swoje prawa. Frankowicze powinni być świadomi swoich opcji i skonsultować się z doświadczonym prawnikiem, który pomoże im podjąć najlepszą decyzję w zależności od ich indywidualnej sytuacji.
Podsumowanie
Odfrankowanie kredytu i unieważnienie umowy to korzystne rozwiązania dla frankowiczów. Odfrankowanie pozwala kredytobiorcy na utrzymanie umowy, ale na zmienionych warunkach. Z kolei unieważnienie umowy jest bardziej korzystne dla kredytobiorcy, ponieważ umowa jest uznawana za nieważną od samego początku. Ostatnie wyroki sądowe pokazują, że coraz więcej kredytobiorców decyduje się na unieważnienie umów, a sądy coraz częściej wydają wyroki korzystne dla kredytobiorców. Warto zwrócić uwagę na te rozwiązania i skonsultować się z prawnikiem, aby dowiedzieć się, czy są one odpowiednie w naszym przypadku.
