PLN/CHF
W obliczu ostatnich zmian prawnych oraz orzeczeń sądowych, wiele osób zastanawia się, jak przyspieszyć rozstrzyganie spraw frankowych w sądach. Niedawna uchwała frankowa Sądu Najwyższego III CZP 25/22 zdaje się wpływać na podejście sędziów i procedury sądowe, co może przynieść zmiany w tempie rozpatrywania takich spraw. Choć pełnomocnicy sądowi nadal podchodzą z ostrożnością do możliwości przyspieszeń, istnieją konkretne działania, które mogą wpłynąć na usprawnienie postępowań.
Wpływ uchwały frankowej Sądu Najwyższego III CZP 25/22 na procesy sądowe
Uchwała frankowa Sądu Najwyższego wprowadziła znaczące zmiany w podejściu polskich sędziów do rozpatrywania spraw frankowych. Orzeczenie to mocno ugruntowało kierunki orzekania, co z pewnością wpłynie na szybsze zakończenie wielu procesów.
Sędziowie zyskali cenne wskazówki, co umożliwia im pomijanie wniosków o przeprowadzenie czasochłonnych czynności, takich jak przesłuchanie biegłych czy świadków. Ograniczenie przeprowadzanych dowodów z dokumentów i uznanie niektórych kwot za niesporne przyczyniają się do szybszego zakończenia procesów, co z kolei przekłada się na zmniejszenie obciążenia sądów.
Potencjalny wzrost liczby spraw frankowych
Po ogłoszeniu uchwały Sądu Najwyższego odnotowano wzrost liczby pozwów składanych przez kredytobiorców frankowych. Wielu z nich, którzy wcześniej wstrzymywali się z działaniami sądowymi, teraz decyduje się na skorzystanie z prawnej drogi dochodzenia swoich roszczeń. Eksperci przewidują, że tendencja wzrostowa liczby spraw frankowych będzie kontynuowana, co może skutkować zwiększonym obciążeniem sądów. W odpowiedzi na ten trend, istotne staje się wprowadzenie rozwiązań proceduralnych mających na celu efektywne zarządzanie zwiększoną liczbą spraw.
Propozycje usprawnień w procedurach sądowych
Jednym z kluczowych elementów usprawnienia procedur sądowych jest organizowanie szkoleń dla sędziów. Rozbudowane programy edukacyjne, obejmujące zagadnienia prawne dotyczące umów kredytowych indeksowanych do waluty obcej, mogą przyczynić się do jednolitości orzecznictwa i przyspieszenia procesów sądowych. Wsparcie merytoryczne dla sędziów, w tym dostęp do bazy orzeczeń i literatury specjalistycznej, jest nieodzowne dla efektywnego i sprawiedliwego rozstrzygania spraw frankowych.
Digitalizacja akt i wprowadzenie e-sądu
Digitalizacja dokumentacji sądowej i wdrożenie elektronicznego systemu zarządzania sprawami, znanego jako e-sąd, znacząco przyczyni się do przyspieszenia procesów sądowych. Umożliwienie stronom składania pism procesowych przez internet, a także elektroniczna wymiana dokumentów między sądami a stronami, zminimalizuje czas potrzebny na przeprowadzenie wielu proceduralnych kroków, co przekłada się na szybsze wydawanie orzeczeń.
Ugody jako narzędzie przyspieszające procesy
Promowanie zawierania ugód między bankami a kredytobiorcami stanowi kolejne rozwiązanie skierowane na przyspieszenie rozstrzygania spraw frankowych. Ugody, jako alternatywna metoda rozwiązywania konfliktów, pozwalają na uniknięcie długotrwałego procesu sądowego, co jest korzystne zarówno dla kredytobiorcy, jak i dla systemu sądownictwa. Ministerstwo Sprawiedliwości planuje stawiać na ugody jako preferowaną formę rozstrzygania sporów, co może znacząco odciążyć sądy i przyspieszyć postępowania w sprawach frankowych. Niestety obecnie banki proponują warunki ugód, które nie spełniają oczekiwań frankowiczów. Sama promocja ugód bez zmian warunków niewiele da. Obserwując postawę banków trudno się jednak spodziewać, że ich podejście do ugód zmieni się w najbliższym czasie.
Różnice między sądami w Warszawie a innymi regionami
Porównując procedury sądowe w sprawach frankowych w Warszawie i innych regionach Polski, widzimy zauważalne rozbieżności. Warszawski XXVIII Wydział Cywilny Sądu Okręgowego, określany jako „wydział frankowy”, charakteryzuje się szybkim zakończeniem procesów na jednym terminie rozprawy i rzadkim przesłuchiwaniem świadków. Niestety, problemem jest tutaj bardzo długi czas oczekiwania na rozprawę, który może wynosić nawet 2-3 lata od daty wniesienia pozwu.
W innych regionach sytuacja wygląda inaczej – procesy mogą trwać dłużej z powodu różnych praktyk sędziowskich, jak np. przesłuchiwanie świadków, którzy nie byli bezpośrednio zaangażowani w zawieranie umów kredytowych. Rozwiązaniem mogłoby być przeprowadzenie szkoleń, które uwypuklałyby korzyści wynikające z odrzucania niewnoszących nic do sprawy wniosków dowodowych banków.
Opóźnienia w postępowaniach i ich przyczyny
Opóźnienia w sądach w sprawach frankowych najczęściej wynikają z przeciążenia sądów, zarówno w Warszawie, jak i w innych miastach. W przypadku warszawskiego wydziału frankowego problemem jest ogromna ilość spraw przydzielonych do poszczególnych sędziów – nawet do 1800 na jednego sędziego. To sprawia, że niemożliwe jest rozpatrzenie spraw w rozsądnym terminie. Ponadto, zarówno w Warszawie jak i poza nią, sędziowie z czasem mogą wydłużać procesy poprzez nieuzasadnione przesłuchiwania świadków czy zapraszanie stron na wielokrotne rozprawy. W niektórych przypadkach sędziowie mogą również dopuszczać dowody, które w rzeczywistości nie wpływają na ostateczny wynik sprawy, co prowadzi do dalszych opóźnień.
Oczekiwania wobec sędziów a realne problemy w orzekaniu
Obciążenie sędziów dużą liczbą spraw oraz presja na szybkie rozstrzyganie konfliktów frankowych stawia przed nimi liczne wyzwania. Oczekiwania są takie, żeby sprawy było rozstrzygane sprawnie i zgodnie z prawem, co bywa trudne w obliczu niezliczonych przypadków i złożoności prawnych. Realnym problemem są również ograniczone zasoby – brak wystarczającej liczby asystentów i sekretarzy, co obciąża sędziów dodatkową pracą, skutkując wydłużeniem czasu orzekania. Według opisów w artykule, znaczna poprawa mogłaby nastąpić przez wprowadzenie digitalizacji akt sądowych oraz bardziej efektywne zarządzanie zasobami ludzkimi w sądownictwie, np. przez nierównomierne rozdzielanie asystentów, które byłoby zależne od wydajności sędziów.
Konkluzja
Zwiększenie efektywności rozwiązywania spraw frankowych w sądach jest nieuniknioną koniecznością w obliczu rosnącej liczby takich spraw. Jak wynika z przedstawionych informacji, istnieje wiele działań, które mogłyby przyczynić się do przyspieszenia postępowań, począwszy od unifikacji orzecznictwa, przez eliminację zbędnych dowodów, a skończywszy na szkoleniu sędziów. Działania krótko-, średnio- i długoterminowe zapowiedziane przez Ministerstwo Sprawiedliwości, jak cyfryzacja akt i funkcjonowanie e-sądu, również dają nadzieję na usprawnienie pracy sądów.
Jak pokazuje praktyka, istnieje wiele sposobów na optymalizację procedur sądowych, które są już dostępne, ale nie zawsze wykorzystywane. Skuteczność tych metod potwierdzają sędziowie, którzy, mając odpowiednią wiedzę i narzędzia, efektywnie zarządzają sprawami frankowymi. Ponadto, warto rozważyć systemowe zmiany, które dodatkowo zmotywują i wspomogą sędziów w ich pracy, jak lepsze rozdzielanie asystentów czy motywacje finansowe.
Nie można też zapominać o zachowaniu ostrożności w próbach nadmiernego przyspieszania procesów, co może prowadzić do niewłaściwych wyroków i dodatkowych opóźnień. Końcowa efektywność działań usprawniających będzie zależała nie tylko od chęci i zaangażowania sędziów, ale również od realnej zmiany w podejściu do zarządzania sądownictwem oraz od dostępnych zasobów i narzędzi, które umożliwią im szybsze i bardziej rzetelne orzekanie.
